Managen van het verwachtingspatroon
|
Ons systeem zet weinig remmen op de zorgconsumptie. Veel zorg kunnen vragen en ook krijgen, is inherent verweven met ons systeem. We zijn als burgers gewend aan de verzorgingsstaat en vinden zorgzekerheid een evidentie. Belgen hebben ook een schier onbeperkte vrije keuze. We kiezen onze zorgverleners, de zorgorganisatie, het ziekenfonds… We kunnen rechtstreeks naar de specialist en kunnen onbeperkt langsgaan bij zelfstandige zorgverstrekkers voor een tweede, derde (terugbetaalde) opinie en/of onderzoek. We eisen ook dat de zorg kwaliteitsvol, betaalbaar en toegankelijk is.
Het is voor velen van ons nog een evidentie dat het aanbod van professionele zorg de behoefte zal kunnen blijven volgen. Het demografische verhaal van hierboven is nauwelijks of niet tot de geesten doorgedrongen. De mismatch tussen vraag en aanbod in de toekomst zal met andere woorden stevig botsen met de huidige maatschappelijke verwachtingen. Noodgedwongen zal er meer zorg terechtkomen op de schouders van de zorgvragers zelf, hun netwerk en van andere niet-professionele zorgverleners. Daarom is het belangrijk dat we de toekomstige ouderen bewust maken van het belang van een goede voorbereiding van hun oude dag, en samen met hen nadenken hoe hun zorg er later kan uitzien.
Zorgen voor elkaar is belangrijk. De overheid kan daarbij helpen door mantelzorgers en vrijwilligers te ondersteunen. Zorg en ondersteuning zullen we in de toekomst allemaal meer als een maatschappelijke verantwoordelijkheid moeten gaan zien en minder als een uitdaging voor de zorg alleen. Om de professionele zorg te ontlasten zullen we als gemeenschap een bredere zorgrol moeten nemen. Sensibilisering en campagnes moeten helpen om een systeemshift te maken waarbij informele en buurtgerichte zorg een grotere rol spelen. Het betekent dat iedereen in dit land zich bewust moet worden van de schaarste aan middelen en mensen, en de hiermee verbonden gevaren voor de toegankelijkheid en solidariteit in de zorg. We moeten hierover op alle niveaus – lokaal, nationaal, in organisaties en onder elkaar – het gesprek aangaan. Daarmee kan er een draagvlak komen voor het maken van keuzes om de zorg houdbaar te houden.
