Waardegedreven financiering en een volwaardige Vlaamse sociale zekerheid
|
Internationale vergelijkende studies tonen aan dat een solidaire financiering de beste manier is om een brede, niet discriminerende toegang tot zorg te vrijwaren. Er is ruimte tot verbetering in de manier waarop we de publieke middelen voor zorg en welzijn in ons land besteden. De huidige financierings- en vergoedingssystemen bevorderen de samenwerking tussen zorgverstrekkers onvoldoende en bevatten te weinig stimulansen voor preventie, efficiëntie en resultaatgedrevenheid van zorgtrajecten. Het systeem stimuleert in sommige omstandigheden ook minder optimale vormen van zorg en behandelingen omdat die worden terugbetaald en andere niet. Het financieringsmodel van artsen, zorgvoorzieningen en -medewerkers zou meer forfaitair moeten worden en minder prestatiegericht. Het bevat best ook elementen van kwaliteits-, traject- en populatiefinanciering.
Op basis van bestaande modellen in het buitenland en academische studies willen we duidelijkheid brengen in wat de reële bijdrage van verschillende financieringsmodellen of een combinatie daarvan kan zijn voor het stimuleren van de kwaliteit en kostenefficiëntie van zorg. Voorbeelden zijn preventiegerichte activiteiten, doorverwijzing tussen artsen of instellingen, expertisebundeling in het landschap, innovatie, maar ook multidisciplinaire samenwerking afgestemd op de specifieke zorgnood van de zorgvrager, globaal medisch beleid... In plaats van te vertrekken van de bestaande systemen en die te hervormen, pleiten we ervoor om te vertrekken van een ‘wit blad’. Eens het financieel beleid is uitgezet, kunnen we overgaan tot een stapsgewijze implementatie van nieuwe deelsystemen.
We pleiten voor een financieringssysteem waarvan de inkomsten grotendeels gefinancierd worden uit solidariteit. Solidariteit tussen de burgers, tussen de bedrijven en tussen de gewesten. Met duidelijke en transparante criteria om de middelen te verdelen en te oormerken in de begroting van het ontvangende gewest. Zo creëren we hiervoor draagvlak in de samenleving. We stellen voor om te voorzien in een groeinorm van het budget aangepast aan de bevolkingsaantallen en de zorgnood en -zwaarte in de bevolking van elk gewest. Concreet vragen we om bovenop inflatie minstens een groeinorm van 2,5% te voorzien. Hierbij moeten we rekening houden met de kosten van de vergrijzing, de langdurige zorgnoden, en noodzakelijke investeringen in kwaliteit en innovatie. De gewesten kunnen hierbij (financieel) geresponsabiliseerd worden voor het behalen van doelstellingen. Met de uitdagingen van een verouderende bevolking spreekt het voor zich dat er geen sprake kan zijn van (lineaire) besparingen in het geheel van de gezondheidszorg. Budgetten kunnen zeker efficiënter ingezet worden, maar wat we winnen zullen we hard nodig hebben om opnieuw te investeren.
De overheid moet dringend werk maken van andere modellen van infrastructuurfinanciering. De bouwkosten (zowel voor nieuwbouw als renovatie) zijn dermate geëxplodeerd én de normen en regels zo streng geworden, dat bouwprojecten nauwelijks nog haalbaar zijn voor sociale ondernemers die worstelen met hun begrotingen.
Vlaanderen voegde, met de Vlaamse sociale bescherming, een laag toe aan de sociale zekerheid. Zorgnet-Icuro verwacht dat de Vlaamse overheid ervoor zorgt dat alle mensen die langdurige zorg nodig hebben hier toegang toe hebben. Dat betekent dat ze een beleid dient te voeren dat een houdbare financiering van de langdurige zorg mogelijk maakt. Hiervoor moet de Vlaamse sociale bescherming evolueren naar een sociale verzekering, waarbinnen de financiering voor de langdurige zorg op basis van een solidariteitsmechanisme (sociale correcties) complementair aan de ziekteverzekering op federaal niveau wordt gewaarborgd. We vragen ook een inkomens- en vermogensgerelateerde bijdrage hiervoor.