Good practice geïntegreerde zorg: G-care

“Met één geel bolletje leggen wij de verbinding tussen gezondheidszorg en welzijn”

Armoede versterkt de kans op gezondheidsproblemen, en vice versa. Om daaraan iets te doen, werd in Geel G-care opgericht. Artsen Mineke Viaene en  Jo Leenders geven tekst en uitleg.

In 2012 stond dr. Mineke Viaene met één been in de gezondheidszorg en met het andere in het welzijnsveld. “Ik werkte als neuroloog in Ziekenhuis Geel en was tegelijk ondervoorzitter van het OCMW in Geel. Een van de eerste zaken waarmee ik toen geconfronteerd werd, was de armoedebarometer van onze stad. Wat bleek? De twee ziekenhuizen in Geel waren de grootste factoren voor het ontstaan en voortbestaan van armoede. Heel wat mensen kwamen namelijk in schulden terecht omdat zij hun ziekenhuisfacturen niet konden betalen. En daarnaast zag ik dat ons ziekenhuis – en zeker de dienst spoedgevallen – overspoeld werd door mensen in armoede, vaak met zorgvragen waarmee onze artsen geen blijf wisten.”

Zo ontkiemde het idee voor G-care, dat nu zes jaar bestaat en intussen ook structureel verankerd is. “Alle cliënten die steun krijgen van het OCMW - omdat ze worstelen met sociaal-financiële problemen - hoeven geen remgeld of supplementen meer te betalen in ons ziekenhuis. Als zij aangemeld worden via de Sociale Huizen van de eerstelijnszone ZuiderKempen, verschijnt er bij hun dossier automatisch een geel bolletje, het symbool van G-care. Dat ene bolletje legt dus de verbinding tussen gezondheidszorg en welzijn, mét succes. Intussen is de schuldenopbouw bij deze kwetsbare groep gestagneerd.”

Maar G-care gaat verder dan dat, vertelt Viaene. “Deze kwetsbare groep komt vaak naar het ziekenhuis met problemen die niet altijd van medische aard zijn. Doordat we dat gele bolletje zien verschijnen, weten we als artsen dat we daar extra alert voor moeten zijn. We luisteren naar hun verhaal en als hun problemen buiten onze expertise vallen, signaleren we dat aan de verbindingscoach van het OCMW. Ook de huisartsen en apothekers kunnen dat doen. De verbindingscoach neemt dan contact op met de persoon in kwestie, gaat op huisbezoek en peilt naar wat er precies misloopt. Vervolgens helpt hij een oplossing zoeken, als een gids. Stel dat iemand bijvoorbeeld al jaren kampt met een kapotte boiler in zijn sociale woning. Dan zal de verbindingscoach de sociale verhuurmaatschappij contacteren. Ook als er andere diensten ingeschakeld moeten worden, gaat de verbindingscoach mee naar het eerste contact, bij wijze van ‘warme overdracht’. Zo krijgen mensen opnieuw vertrouwen.”

Ziekenhuis als voelspriet

Toen G-care opgestart werd, was Jo Leenders hoofdarts van Ziekenhuis Geel. “Ik geloofde heel erg in het project, maar het was natuurlijk cruciaal om de ziekenhuisdirectie en de artsen over de streep te krijgen. Dat OCMW-cliënten geen remgeld of supplementen meer hoeven te betalen, betekent natuurlijk een daling van de inkomsten. Maar er was meteen veel enthousiasme. Artsen zijn best sociaal voelend hoor. (lacht) Bovendien wordt de spoedgevallendienst hierdoor stevig ontlast. Dankzij het G-care systeem is het aantal ziekenhuisopnames van deze kwetsbare groep opvallend afgenomen. En de ziekenhuizen kunnen dankzij G-care een belangrijke rol spelen als ‘voelspriet’ voor allerlei sociale problemen. Daarom vind ik het symbolisch zo belangrijk dat Zorgnet-Icuro ons project uitkoos als ‘good practice’ van geïntegreerde zorg. Het is een koepel die de belangen van ziekenhuizen verdedigt, maar hiermee slaat ze de brug naar artsen, de eerste lijn en welzijnszorg. Dat is ontzettend waardevol.”

“Alle cliënten die steun krijgen van het OCMW -  omdat ze worstelen met sociaal-financiële problemen - hoeven geen remgeld of supplementen meer te betalen in ons ziekenhuis”

De belangrijkste uitdaging voor G-care? “Dat is het klassieke verhaal: meer middelen zouden welkom zijn. Op dit moment werkt het OCMW van Geel samen met de OCMW’s van Meerhout en Laakdal. Steeds meer huisartsen en apothekers vinden ook de weg naar G-care. Dat enthousiasme is fantastisch, maar voor één halftijdse verbindingscoach wordt de werkdruk te groot. Dat zouden we dus graag uitbreiden. Verder is het Belgische systeem heel moeilijk werkbaar. Gemeenten die een gelijkaardig project willen opstarten, staan voor een taaie klus. De OCMW’s worden door Vlaanderen gefinancierd en de ziekenhuizen door het federale niveau. Dat zijn twee totaal gescheiden werelden, helaas. Wij kregen aanvankelijk projectsteun van de provincie Antwerpen, maar vandaag zou dat niet meer mogelijk zijn. Financiering vinden is dus erg moeilijk geworden. Doodzonde, want in een ideale wereld zou heel België overstappen op G-care!”

TEKST: STEFANIE VAN DEN BROECK – BEELD: PETER DE SCHRYVER