Onaangekondigd inspecteren in algemene ziekenhuizen toont goede kwaliteit van zorg
In de sector van de algemene ziekenhuizen werden de voorbije jaren verschillende initiatieven genomen om de kwaliteit van zorg te verbeteren. Naast de regelmatige inspecties van zorgtrajecten door Zorginspectie, worden ziekenhuizen ook door accreditatie-instellingen organisatiebreed doorgelicht en wordt de kwaliteit van zorg op een onderling vergelijkbare manier gemeten met behulp van indicatoren. Twee recente inspectierondes van Zorginspectie tonen aan dat de gezamenlijke inspanningen vruchten afwerpen: bij onaangekondigde inspecties blijkt dat de kwaliteit van de geleverde zorg over het algemeen zeer goed is.
Kwaliteitsbevordering in algemene ziekenhuizen: gestoeld op drie pijlers
In de sector van de algemene ziekenhuizen is de laatste jaren een zeer grote aandacht voor kwaliteit van zorg en patiëntveiligheid. De ziekenhuissector, de beroepsgroepen, de patiëntenverenigingen en de Vlaamse over-heid werken nauw samen – ieder vanuit hun eigen positie en verantwoordelijkheid – om die kwaliteit van de zorg te stimuleren, te bewaken en transparant te maken. Het model voor kwaliteitsverbetering en -bewaking steunt op drie pijlers, waarbij de verschillende onderdelen elkaar aanvullen en versterken.
- De eerste pijler is accreditatie. Dit is een kwaliteitslabel dat een externe, onafhankelijke organisatie toekent op basis van een ziekenhuisbrede doorlichting, en dit na een intensief voorbereidend proces.
- De tweede pijler is het Vlaams Indicatorenproject voor Patiënten en Professionals (VIP²). In het kader hiervan meten de ziekenhuizen in Vlaanderen op eenzelfde manier de kwaliteit van hun zorg. De indicatoren worden ontwikkeld in samenwerking met onder meer de Vlaamse overheid, het Vlaams Instituut voor Kwaliteit van Zorg, de Vlaamse Vereniging van Hoofdartsen, het Vlaams Patiëntenplatform en de koepel Zorgnet-Icuro.
- De derde pijler is het overheidstoezicht door Zorginspectie. Zorginspectie legt de nadruk op het zogenoemde "nalevingstoezicht". Bij deze vorm van toezicht wordt via onaangekondigde inspecties gecontroleerd of de vooropgestelde eisen dag na dag worden nageleefd. De beleidsrapporten en de individuele inspectierapporten worden gepubliceerd op www.zorginspectie.be.
Zorginspectie houdt vinger aan de pols
De voorbije jaren inspecteerde Zorginspectie verschillende zorgtrajecten in alle ziekenhuizen. Bij elke inspectieronde focust Zorginspectie op eisen die belangrijk zijn voor de kwaliteit van zorg en voor de patiëntveiligheid. De keuze om telkens onaangekondigd te inspecteren benadrukt dat deze zaken die er toe doen dag na dag in orde moeten zijn voor de patiënt. Er werd bv. nagekeken of de levensreddende toestellen voldoende onderhouden worden, of steeds de nodige medewerkers beschikbaar zijn voor urgenties, of deze medewerkers de nodige vorming kregen over reanime-ren, of de steriliteit van het operatiemateriaal gegarandeerd is, of alle medewerkers de regels van hand-hygiëne volgen, of bloedtransfusies veilig gebeuren, of de zorg op maat van kinderen wordt voorzien, of de vitale parameters van patiënten in het dossier stonden, of de pijn dagelijks werd bevraagd, of de essentiële patiënteninformatie tussen diensten wordt gedeeld en of de huisarts voldoende wordt geïnformeerd bij ontslag.
Nieuwe inspectieresultaten tonen goede kwaliteit van zorg aan
De inspectieresultaten tonen aan dat de ziekenhuizen in het algemeen zeer goed scoren op vlak van zorg en patiëntveiligheid. Bij het zorgtraject van de hartpatiënt waren veel elementen overal of bijna overal in orde. Ook bij de herhalingsronde van het internistisch en het chirurgisch zorgtraject waren veel aspecten bijna overal in orde.
- Nagenoeg alle gecontroleerde levensreddende toestellen kregen tijdig een preventief onderhoud.
- Op bijna alle gecontroleerde dagen waren de gecontroleerde parameters in de patiëntendossiers genoteerd, evenals de pijnmeting.
- Quasi alle gecontroleerde medewerkers scoorden in orde op de gecontroleerde vereisten voor handhygiëne.
- Voor nagenoeg alle patiënten werd een ontslagbrief opgemaakt met alle gezochte gegevens.
- Voor ongeveer 9 op de 10 patiënten op het operatiekwartier waren de nodige preoperatieve gegevens beschikbaar.
- Op bijna 9 op de 10 gecontroleerde spuiten en infusen waren de vereiste gegevens vermeld.
Toch ook verbeterpunten
Bij de inspectieronde van het zorgtraject van de hartpatiënt bleek het systeem voor reanimatie-oproepen bij ongeveer 1 op 6 van de gecontroleerde verpleegafdelingen niet helemaal sluitend, waardoor niet op elk moment kon gegarandeerd worden dat onmiddellijk aan bed van de patiënt en zonder tijdverlies een reanimatie-equipe kon opgeroepen worden. Het opvolgen van het hartritme vanop afstand (telemetrie) was ook niet overal sluitend geregeld. Daarnaast waren ongeveer 1 op 7 van de gecontroleerde uitwendige pacemakers niet tijdig preventief geïnspecteerd. De verpleegafdelingen krijgen niet altijd de nodige informatie van het cathlab (dienst voor hartcatheterisatie) bij overdracht van een patiënt. Bij de herhalingsronde van het chirurgisch en internistisch zorgtraject is er vooral verbetering mogelijk bij de doorgedreven opleiding over reanimatie bij de artsen die instaan voor de medische permanentie op de gespecialiseerde spoedgevallendiensten. Deze opleiding was voor 3 op de 10 van de gecontroleerde artsen niet in orde.
Alertheid voor risicosituaties
Ondanks het feit dat ziekenhuizen over het algemeen goed scoren, verbond Zorginspectie aan bepaalde tekorten een "knipperlicht". Knipperlichten zijn vaststellingen die een ernstig risico voor de patiëntveiligheid inhouden, en daarom opnieuw gecontroleerd worden. In beide inspectierondes werd bij ongeveer 3 op 10 campussen een herinspectie gepland omwille van dergelijke knipperlichten. Tijdens hercontroles bleken de vastgestelde knelpunten op alle campussen weggewerkt.
De beleidsrapporten
Beleidsrapport cardiaal zorgtraject 2019
Beleidsrapport herhaling chirurgisch internistisch zorgtraject 2019
Lees hier het volledige persbericht.