Extra personeel voor de zorgsector: flankerende maatregelen nodig
Eind oktober keurde de Kamer een amendement van PVDA goed dat 67 miljoen euro extra uittrekt om bijkomend personeel aan te werven in de zorgsector. In de afgelopen dagen werd druk gezocht naar manieren om uitvoering te geven aan die beslissing. Vandaag, 20 november, keurde de federale kamercommissie Volksgezondheid de wet goed die hieraan uitvoering moet geven. Zorgnet-Icuro is tevreden dat er een akkoord werd bereikt en dat de uitvoering in deze eerste fase zal verlopen via de sociale maribel.
De middelen mogen enkel ingezet worden om extra personeel aan te werven. Het is algemeen bekend dat de personeelsnorm in de Belgische ziekenhuizen laag is. Hier zorgt een verpleegkundige gemiddeld voor 11 patiënten, terwijl het Europees gemiddelde slechts 1 op 8 patiënten bedraagt. Bovendien is de laatste jaren de gemiddelde verblijfsduur in het ziekenhuis stelselmatig afgenomen. Patiënten gaan nu na een ingreep gemiddeld veel sneller naar huis, waar ze thuiszorg krijgen of revalideren. Dat betekent dat de gemiddelde zorg in het ziekenhuis intensiever en complexer is, terwijl de personeelsnorm hetzelfde is gebleven. Er zijn ook veel meer doorgedreven specialistische behandelingen en technologie, en meer patiënten met een meervoudige problematiek, wat alles complexer maakt. Door extra opgelegde regels en administratieve verplichtingen is er ook een behoorlijk hoge administratieve last voor veel verpleegkundigen, waardoor ze minder tijd kunnen besteden aan het rechtstreekse contact met patiënten.
De lage bestaffingsnorm vormt enerzijds een risico voor de kwaliteit van de zorg en de patiëntveiligheid, anderzijds verhoogt het de druk op de medewerkers, met meer ziekteverzuim en vervroegde uitstroom tot gevolg. Meer handen aan het bed van de patiënt is dus zonder meer een goede zaak. Zorgnet-Icuro vraagt dat het huidige bijkomend budget (400 miljoen extra op jaarbasis) structureel wordt verankerd in het ziekenhuisbudget (BFM) en enkel naar de zorg voor de patiënt gaat. Dat is nu in eerste instantie echter nog niet mogelijk. We onderschrijven de voorgestelde tijdelijke oplossing via de sociale maribel, zoals uitgewerkt in het wetsvoorstel dat Sp.a neerlegde.
Zorgnet-Icuro benadrukt ook dat de middelen toereikend moeten zijn om de totale kost voor de werkgever van de extra verpleegkundige te dekken. In het huidig systeem is er al een onderfinanciering, d.w.z. de ziekenhuizen ontvangen te weinig middelen om de loonkost te dekken. Deze nieuwe aanwervingen mogen de onderfinanciering niet doen toenemen.
Extra middelen betekent echter niet dat alle problemen zijn opgelost. Vacatures voor verpleegkundigen kunnen immers heel moeilijk worden ingevuld. Het is knelpuntberoep nummer 1 op de lijst van de VDAB. Daarom zijn er bij die extra inzet van middelen flankerende maatregelen nodig. Het is dringend nodig om de personeelsnormen in de ziekenhuizen te actualiseren. Daarbij vragen we een bijzondere aandacht voor de bezetting op de nachtdiensten en op de afdelingen geriatrie. De aanpassing van de normen moet ook en vooral focussen op de samenstelling van het team rond de patiënt. We vragen daarom dat een deeltje van het extra budget ook kan besteed worden om andere functies aan te werven. Die kunnen dan in de teams worden ingezet om de verpleegkundigen de kans te geven hun kerntaken uit te voeren en administratief te ontlasten. Dat vereist wel een aanpassing aan het zogenaamde KB 78, dat bepaalt welke handelingen voor welk beroepsprofiel voorbehouden zijn.