Aanbevelingen over internering in België
Naar aanleiding van de Internationale Dag van de Personen met een Handicap en de Dag van de Mensenrechten publiceert Unia een rapport over internering in België. Het Interfederaal Gelijkekansencentrum doet een zestigtal aanbevelingen om de rechten van geïnterneerde personen gedurende hun zorgtraject te waarborgen en hun re-integratie in de samenleving te bevorderen. "De oplossingen zullen divers zijn, maar mogen niet uitsluitend gebaseerd zijn op een puur veiligheidsgerichte benadering", luidt het.
Unia interviewde voor het rapport tussen 2021 en 2023 tweehonderd geïnterneerde personen, hun familie en professionals uit de sector. In België zijn meer dan 4.000 mensen ontoerekeningsvatbaar verklaard voor gepleegde feiten, omdat de controle over hun daden aangetast is door een psychische aandoening.
"Het is echter onvoldoende geweten dat mensen met psychische aandoeningen, onder wie geïnterneerde personen, beschouwd kunnen worden als mensen met een handicap. Dat betekent dat ze als zodanig worden beschermd door het VN-Verdrag inzake de rechten van personen met een handicap".
Geïnterneerde personen worden uitgesloten van het reguliere strafrechtsysteem, de interneringsmaatregel wordt echter wel voor onbepaalde duur uitgesproken. Getuigenissen in het rapport onthullen hoe ontmoedigend en beangstigend dat gebrek aan perspectief is. Bijna 900 geïnterneerden verblijven bovendien in gevangenissen.
Ondanks het grote engagement van de professionals op het terrein, worden de grondrechten van geïnterneerden niet in alle opzichten gerespecteerd door verschillende systeemfouten. Met name hun recht op zorg en volwaardige deelname aan de samenleving wordt op verschillende vlakken geschonden.
Daarom doet Unia 66 aanbevelingen om het interneringssysteem in overeenstemming te brengen met de rechten van geïnterneerde personen.
Het schuift daarbij 5 prioritaire aanbevelingen naar voor:
- Garandeer de kwaliteit van het forensisch psychiatrisch deskundigenonderzoek door het aantal en de beschikbaarheid van psychiatrisch deskundigen te verhogen en een comité op te richten dat toezicht houdt op de kwaliteit van de verslagen en de uniforme interpretatie van de wettelijke criteria voor internering.
- Verbied gevangenissen als verblijfplaats voor geïnterneerde personen.
- Geef elke geïnterneerde persoon toegang tot een zorgtraject dat aangepast is aan diens behoeften.
- Zorg voor een maximale tijdsduur van de plaatsingsmodaliteit.
- Laat geïnterneerde personen zonder verblijfsrecht vrij op proef onder dezelfde voorwaarden als andere geïnterneerden.