Ziekenhuizen
22/12/2022
Financiering Algemene Ziekenhuizen Geestelijke gezondheidszorg

Vlaamse ziekenhuizen duiken diep in het rood in 2023

De begrotingsopmaak was voor de Vlaamse ziekenhuizen dit jaar een bijzonder lastige oefening. Bijna 8 op de 10 algemene ziekenhuizen zal in 2023 in het rood duiken. Voornaamste reden: de exploderende energiekosten, maar ook een forse stijging van andere uitgavenposten door de inflatie. Dat toont een bevraging van Zorgnet-Icuro bij de Vlaamse algemene ziekenhuizen. Op de langere termijn zal dat de werking van de ziekenhuizen en ons zorgsysteem ernstig onder druk zetten

Zorgnet-Icuro, de koepel van alle Vlaamse ziekenhuizen, deed een bevraging bij zijn leden over hun begrotingen voor 2023. De helft van de Vlaamse algemene ziekenhuizen nam deel aan de enquête. Zij vertegenwoordigen 45% van het totale beddenaantal in de Vlaamse algemene ziekenhuizen. De cijfers werden geëxtrapoleerd naar alle Vlaamse ziekenhuizen op basis van het totaal aantal erkende bedden/plaatsen.

Begroting in het rood voor acht op de tien Vlaamse ziekenhuizen

  • Het resultaat van de Vlaamse ziekenhuizen uit gewone bedrijfsvoering bedroeg in 2021 184 miljoen euro in positief, in 2023 is dat gezakt naar 114 miljoen euro in negatief. Dat betekent dat het resultaat op twee jaar tijd afneemt met bijna 300 miljoen euro. Of anders gezegd: op elke 100 euro omzet hadden de ziekenhuizen in 2021 nog 1,6 euro over, in 2023 hebben ze op elke 100 euro omzet bijna 1 euro te kort
  • Wanneer we kijken naar de totaliteit van alle Belgische ziekenhuizen, dan schatten we dat het resultaat uit gewone bedrijfsvoering in 2023 zal afnemen met bijna een half miljard euro.
  • Voor 2023 dienen bijna 8 op de 10 Vlaamse ziekenhuizen een begroting in het rood in. Voor Brussel en Wallonië zal het om nog een groter aandeel gaan, vermits de Waalse en Brusselse ziekenhuizen gemiddeld minder marges hebben dan de Vlaamse ziekenhuizen.
  • Voor de Vlaamse algemene ziekenhuizen nemen de kosten in vergelijking met 2019 voor gas en elektriciteit toe met 191 miljoen euro, voor heel het land samen ramen we de stijging van de energie-uitgaven op 309 miljoen euro. Dat betekent een stijging van 284% voor elektriciteit en van 411% voor gas.
  • Daarnaast waren er ook belangrijke meerkosten voor personeel en voor persoonlijk beschermingsmateriaal.

Belfius presenteerde in november 2022 nog zijn jaarlijkse financiële analyse van de sector op basis van de resultaten van boekjaar 2021. Met een courant resultaat van minder dan 1% op de totale omzet kwamen de Belfius-economen toen al tot de conclusie dat de financiële situatie van de Belgische ziekenhuizen heel fragiel is. Ze waarschuwden voor de gevolgen van de energiecrisis en de inflatie. Deze bevraging bevestigt hun voorspellingen.

Deze precaire financiële situatie zet de werking van de ziekenhuizen zwaar onder druk. De federale overheid voorziet momenteel eenmalig 80 miljoen energiecompensaties voor het eerste semester 2023 voor alle Belgische ziekenhuizen samen (psychiatrische ziekenhuizen inbegrepen). En dat terwijl de meeruitgaven sinds 2019 begroot worden op 400 miljoen euro voor algemene ziekenhuizen en psychiatrische ziekenhuizen. De meeruitgaven voor energie – ziekenhuizen zijn grootverbruikers – wegen zeer zwaar door. Te verwachten is dat de ziekenhuizen drastisch zullen knippen in hun investeringen. De trend van dalende investeringen bleek trouwens ook al uit de Belfius-analyse. Tussen 2018 en 2021 zijn de investeringen al met 40% gedaald. Margot Cloet: “Putten uit je spaarpot kan je doen voor één jaar, maar iedereen weet dat je structurele tekorten op die manier niet kan blijven dekken. Ook het stilvallen van de investeringen baart ons zorgen. Op termijn is dat nefast voor de kwaliteit van de zorg.”