Editoriaal Zorgwijzer 112

De intrinsieke wil om werk te maken van goede zorg

Ruim tien jaar geleden zette de sector van de algemene ziekenhuizen samen met de overheid een heel traject op om systematisch te werken aan kwaliteitsverbetering. Het model met de drie pijlers – systeemtoezicht via externe accreditatie, nalevingstoezicht en het gebruik van indicatoren – bleek een heel succesvolle motor die veel in beweging bracht. Het kwaliteitsdenken en -streven kreeg een stevige boost, en andere sectoren volgden in de professionalisering met eisenkaders, certificering, klachtenprocedures, gebruikersbevragingen … De afgelopen jaren nam ook de externe druk recht evenredig toe. Een aantal pijnlijke incidenten, het personeelstekort en rechtszaken brachten toezicht en handhaving in zorg & welzijn in het middelpunt van de publieke belangstelling. Met een steeds luidere roep om tijdig en streng op te treden en vergunningen in te trekken.

Toezicht en handhaving raakten op die manier willens nillens vervlochten met negativiteit en zenuwachtigheid. Iedereen weet dat er in zorg & welzijn geen nulrisico bestaat. Incidenten kan je niet voor honderd procent uitschakelen. Hoe goed de procedures, de omkadering en het kwaliteitsstreven ook zijn. Maar de incidenten bij een kleine minderheid bepaalden de afgelopen maanden helaas het debat in parlement en media, met een negatieve beeldvorming die afstraalt op de hele sector.

Dit jaar werd het nieuwe kwaliteitsdecreet goedgekeurd, dat praktisch nog zijn invulling moet krijgen. Kwaliteit en inspectie is een gespreksonderwerp aan veel tafels. Hoe kunnen we kwaliteit en veiligheid kwantificeren, beoordelen en waarderen? Niet alleen om incidenten te vermijden maar omdat zorgverleners en zorgaanbieders intrinsiek gedreven zijn om goede zorg te geven. Hoe kunnen we dat vormgeven in een nieuw model? Met die vragen ging Zorgnet-Icuro aan de slag in geanimeerde discussietafels met de leden en gesprekken met binnen- en buitenlandse experten.

Al die informatie bundelden we in elf leidende principes die Zorgnet-Icuro presenteert in de brochure “Anders kijken, meer zien”. Het zijn elf handvaten waarmee we samen met de overheid willen komen tot een model waarvan zorggebruikers, hulpverleners én overheid beter worden. En het is fijn te merken dat ook de overheid ervan overtuigd is dat we de dynamiek die er op het terrein is, moeten versterken en valoriseren. We kunnen nu samen aan de slag om in cocreatie en onderling overleg de principes te vertalen in realiteit.

Onze sectoren dragen kwaliteit hoog in het vaandel en iedereen beseft dat toezicht en handhaving zeer belangrijk zijn om die kwaliteit te garanderen. Zorgverleners willen boven alles goede zorg verlenen. En die ook aantoonbaar maken, het liefst op een manier waardoor ze kunnen leren en een verbeterproces starten. Dat is de kern van wat we willen doen: samen met overheid en gebruikers streven naar een zo goed mogelijke kwaliteit en veiligheid door te kwalificeren en te kwantificeren, niet alleen om incidenten te vermijden maar omdat we intrinsiek werk willen maken van goede zorg. Op die manier wordt het zonder twijfel een win-win-win-verhaal voor de hele samenleving.