Geïntegreerde zorg en denken in zorgopdrachten
Zorgorganisaties functioneren meer dan ooit in een turbulent zorglandschap. Rollen en opdrachten veranderen of verdwijnen, statussen wijzigen en nieuwe zorgentiteiten ontstaan. Het landschap is tegelijk gekarakteriseerd door een hoge mate van fragmentatie (in o.a. wetgeving, normering en financiering) én door ambitieuze regerings- en bevoegdheidsoverstijgende gezondheidszorgdoelstellingen en -engagementen. Eén constante blijft: de beschikbare financiële middelen zijn beperkt en moeten in alle sectoren rationeel worden aangewend of zelfs herbestemd. Ook op maatschappelijk vlak wijzigen verwachtingen, verschuiven belangen en ervaren zorgactoren dat ze misschien een andere positie toebedeeld krijgen. De eigen criteria of ijkpunten over onder meer kwaliteit, veiligheid en billijkheid stemmen daarbij niet altijd overeen met wat ‘de samenleving’ als norm of maatstaf hanteert.
Die turbulentie kan resulteren in nieuwe opportuniteiten of uitmonden in disruptie (als gevolg van bv. passiviteit, statusangst, gebrek aan incentives of een gedeelde visie). Dat laatste scenario moeten we vermijden, omdat het kan uitmonden in immobilisme met de cliënt als belangrijkste benadeelde. Zorgorganisaties hebben er daarom alle belang bij om de turbulentie anticiperend en proactief aan te grijpen om het eigen ‘zorgconcept’ te evalueren en waar nodig bij te sturen. Zo kunnen ze werk maken van de zorg voor morgen. Dit vergt flexibiliteit, aanpassingsvermogen en creativiteit.
Geïntegreerde zorg is in de praktijk geen gemakkelijke opdracht om waar te maken. Hoe geef je dat als voorziening, als zorgaanbieder vorm? Hoe kan je daar conceptueel over nadenken? Met voorliggende publicatie wil Zorgnet-Icuro hiervoor een denkkader en een instrument aanreiken. We stellen voor om te gaan denken in ‘zorgopdrachten’. Een zorgopdracht is het antwoord op een vraag en een nood van een cliënt. De verschillende dimensies en invalshoeken van de zorgopdrachten brengen we samen in een kubusmodel, het zogenaamde 3D²-model. Met dat model kan je gaan nadenken hoe je zorgopdrachten, ook complexe, kan gaan vormgeven. Zorgopdrachten zijn met andere woorden een mechanisme om het concept geïntegreerde zorg een meer pragmatische vorm te geven.
Met dit cahier wil Zorgnet-Icuro consequent verder bouwen aan een traject dat al eerder werd uitgestippeld, zowel in de diverse cahiers en boeken als in onze beleidsaanbevelingen en standpunten.
Interview met Tom Braes
In Zorgwijzer 74 lees je een interview met stafmedewerker Tom Braes.