De passie van een driehoeksverhouding
Naar een totaalproces van kennisdeling in de verpleegkunde
De gezondheidszorg is voortdurend in beweging en deint mee op de golven van een aantal ruimere evoluties. We denken aan de vergrijzing, de toename van chronische zorg en multimorbiditeit, multidisciplinaire teams, de indringende vraag naar patiëntparticipatie, de toenemende informatisering en digitalisering van zorg, de voortdurende stroom van wetenschappelijk onderzoek…
Het is een grote uitdaging voor de zorgsector en in het bijzonder voor het zorgpersoneel om alle nieuwe ontwikkelingen bij te blijven benen. Verpleegkundigen vormen hierbij een bijzondere doelgroep: enerzijds door hun grote aantallen, maar anderzijds ook door hun dagelijkse aanwezigheid en integrerende rol in de zorg.
Zorgnet Vlaanderen haalde al in 2009, in de publicatie Zorg voor de zorgende, tienpuntenplan voor een toekomstig manpowerbeleid, het belang aan van een versterking van de interactie tussen werkveld, opleiding en onderzoek. Ook uit de blauwdruk voor verpleegkunde van datzelfde jaar, gepubliceerd door het Centrum voor Ziekenhuis –en Verplegingswetenschap, bleek dat verpleegkundigen over ontoereikende kennis beschikken en dat een grotere integratie van (wetenschappelijk onderbouwde) theorie en praktijk het streefdoel is. Ondertussen zijn er enkele eerste stappen gezet, maar de nood aan een betere structurele samenwerking, waarbij zowel onderwijs als werkveld en onderzoekswereld elkaar vinden en bevruchten, is meer dan ooit actueel.
Het is voor verpleegkundigen belangrijk om goed voorbereid te kunnen starten in het werkveld. Een absolute must daarbij is een uitstekende basisopleiding, gestoeld op de laatste wetenschappelijke inzichten, aan de hand van relevante en innovatieve vormen van praktijkleren, met masters als docent die de nodige voeling hebben met de dagelijkse praktijk. Eens gestart is levenslang leren de boodschap. Hoe kunnen verpleegkundigen op een (tijds)efficiënte en effectieve manier op de hoogte blijven van de laatste wetenschappelijke inzichten en ze vervolgens ook effectief toepassen aan het bed van de patiënt? Hoe zorgen we ervoor dat de onderzoekswereld daadwerkelijk de onderzoeksvragen opneemt die leven in het werkveld? En hoe verzekeren we een goede doorstroming van de onderzoeksresultaten naar opleiding en
praktijk?
Het is duidelijk dat dit alles een grote uitdaging is waaraan zowel het werkveld als het onderwijs en de onderzoekswereld een belangrijke en complementaire bijdrage kunnen en moeten leveren. Deze publicatie wil een reeks doelstellingen en actiepunten naar voor brengen om deze samenwerking te stimuleren. Het is immers cruciaal dat deze drie actoren met de nodige passie tot een stabiele en vernieuwende driehoeksverhouding komen die de kwaliteit van het verpleegkundig beroep en de gezondheidszorg vrijwaren.