Zorgnet-Icuro lanceert voorstel voor loopbaansparen in de zorg

Zorgpersoneel houden en vinden, dat is de komende jaren een van de grootste uitdagingen voor de zorgsector. Tal van mogelijke pistes tot oplossing passeren de revue. Er zal veel creativiteit en innovatie nodig zijn om aan de personeelsschaarste het hoofd te bieden. Werk werkbaar maken is een van de maatregelen die nodig is om de sector aantrekkelijk te maken en uitval te voorkomen. Zorgnet-Icuro lanceert daarom het voorstel “loopbaansparen in de zorg”. Dat geeft zorgmedewerkers de kans om hun extra verlofdagen flexibel in te zetten doorheen hun hele loopbaan.

Medewerkers in de zorg krijgen momenteel extra vakantiedagen op het einde van hun loopbaan. Dat ‘einde’ van de loopbaan begint al op 45 jaar. Op die leeftijd krijgt een zorgmedewerker 12 extra verlofdagen per jaar. Daarna loopt dat aantal geleidelijk op tot 36 extra dagen vanaf 55 jaar. Een voltijds medewerker geniet dus in de tweede helft van zijn carrière van zo’n 568 bijkomende verlofdagen, goed voor in totaal meer dan twee gewerkte jaren of twee weken verlof extra per jaar wanneer je die zou spreiden over de hele loopbaan. Dit verlofstelsel geldt ook meteen volledig voor wie pas na zijn 45^ste de instap in de sector maakt.

Extra vakantiedagen slim inzetten

Het systeem van de extra verlofdagen is zeker en vast nodig om het werk werkbaar te houden en voldoende medewerkers te kunnen aantrekken. Zorgnet-Icuro stelt zich echter de vraag of het aangewezen is om de extra vakantie volledig te blijven concentreren op de laatste 20 jaar van de loopbaan. Wij vrezen immers dat dit systeem te veel extra druk zet op de jongere generatie. In zekere zin moeten zij harder werken in de eerste helft van hun carrière om de extra verlofdagen van hun 45+ collega’s te compenseren. Het is bekend dat jonge mensen vaak anders kijken naar loopbanen en de werk-privébalans hoog in het vaandel dragen. Autonomie en flexibiliteit spelen voor hen een belangrijke rol. Daarnaast evolueert heel de samenleving naar ‘langer werken’. In het huidige discours wordt iemand van 45 jaar niet langer meer gepercipieerd als een oudere werknemer.

Persoonlijke ‘verlofdagenspaarpot’

We pleiten er daarom voor om het systeem te herdenken in de richting van ‘loopbaansparen’. Nieuwe zorgmedewerkers zouden dan vanaf het begin van hun loopbaan extra verlofdagen kunnen opbouwen in een persoonlijke spaarpot waaruit zij kunnen putten op de meest geschikte momenten in hun loopbaan. Denk aan de jonge vader of moeder die voortaan de mogelijkheid krijgt om extra verlof te nemen als de kinderopvang sluit of om thuis te zijn op woensdagmiddag om de kinderen op te vangen na school. In dit systeem behouden werknemers over hun hele loopbaan hun totaal aantal extra dagen. Ze krijgen de mogelijkheid via een ‘spaarsysteem’ om zelf te kiezen hoe ze die spreiden en wanneer ze die inzetten. Het zal meer zuurstof geven aan iedereen die aan de slag is in de zorgsector, ook voor zij die jonger zijn dan 45 jaar. Loopbanen in de zorg moeten immers van het prille begin tot op het einde houdbaar blijven.

Het systeem vraagt bij uitwerking uiteraard nog om verdere verfijning en een technische uitwerking (met bv. drempels in de opnamemogelijkheden). Er is vanzelfsprekend ook overleg tussen werkgever en werknemer nodig, maar dit is een goede aanleiding om jaarlijks een loopbaangesprek te voeren waarin de wensen en noden op elkaar kunnen worden afgestemd en waar ook andere elementen zoals vorming en welzijn een plaats krijgen.