Ziekenhuizen scoren almaar beter op zorgkwaliteit
Dat patiënten de best mogelijke zorg moeten krijgen, daarover zijn we het allemaal roerend eens. De afgelopen jaren investeerden de Vlaamse ziekenhuizen sterk in kwaliteit en patiëntveiligheid. Het objectief toetsen van die kwaliteit en er ook open over communiceren vormen twee belangrijke hoekstenen van dat kwaliteitsbeleid. Deze week verschenen op www.zorgkwaliteit.be nieuwe resultaten. Daaruit blijkt dat de grote inspanningen van de sector lonen. Transparantie over de geleverde kwaliteit van zorg steunt op drie pijlers: de openbaarheid van de verslagen van de Zorginspectie, de resultaten van de kwaliteitsindicatoren en het streven naar een accreditering van het ziekenhuis als geheel.
In mei 2015 en opnieuw in juli 2016 communiceerde de Vlaamse Zorginspectie over haar inspectierapporten. De overheid maakte de resultaten bekend van een aantal zorgtrajecten, met de klemtoon op thema’s als personeel, veilige omgeving, gestandaardiseerde zorg, hygiëne en communicatie. Tussen de eerste en tweede toetsing kon voor de zorgtrajecten (chirurgisch en internistisch zorgtraject) een duidelijke verbetering worden vastgesteld.
Afgestemd op het nieuwe inspectiemodel van de Vlaamse overheid hebben alle Vlaamse algemene ziekenhuizen de ambitie om een accreditatielabel te behalen. Daarbij gaat een externe organisatie na of het ziekenhuis aan een reeks vooraf vastgelegde minimumeisen voldoet die de kwaliteit van de patiëntenzorg moeten garanderen. Met een dergelijk kwaliteitslabel willen de ziekenhuizen het vertrouwen van alle partners waarvoor en waarmee zij werken (patiënten, externe organisaties, eigen medewerkers, overheid) verder versterken.
Tot slot meet het Vlaams Indicatorenproject voor Patiënten en Professionals (VIP2) de kwaliteit van de dienstverlening in de Vlaamse ziekenhuizen aan de hand van een aantal kwaliteitsindicatoren, bijvoorbeeld voor de zorgpaden ‘moeder-kind’, ‘heup- en knieprothesen’, ‘cardiologie’, ‘prostaat-, rectum- en borstkanker’ enz. Aan de hand van een bepaalde indicator kan een ziekenhuis een onderdeel van zijn kwaliteit meten en uitdrukken in een cijfer. Vervolgens kan het zijn resultaten vergelijken met die van andere ziekenhuizen. Sinds juni 2015 staan de resultaten van deze metingen op de website van VIP2 (www.zorgkwaliteit.be). Hier kan elke geïnteresseerde de kwaliteitsresultaten van ziekenhuizen raadplegen en vergelijken. Bemoedigend is dat alle ziekenhuizen actief deelnemen aan dit project. Deze week werden nieuwe resultaten bekendgemaakt voor vier indicatoren. Aangezien het gaat om een tweede meting, is het mogelijk om evoluties in kaart te brengen.
Medicatievoorschrift, patiëntenidentificatie, tevredenheid en reputatie van het ziekenhuis
‘Volledig geneesmiddelenvoorschrift’ is een eerste indicator, waarvan de resultaten voor de tweede maal online kunnen worden geconsulteerd. Bij deze indicator wordt gecontroleerd of het voorschrift de noodzakelijke gegevens vermeldt: (voor)naam en geboortedatum van de patiënt, alle essentiële informatie over het geneesmiddel (bv. naam, dosis, innamefrequentie), voorschrijvende arts, handtekening van de arts. Niettegenstaande de criteria voor deze indicator in 2015 werden aangescherpt kunnen 70% van de ziekenhuizen een opmerkelijk beter resultaat voorleggen. Daardoor steeg het percentage van volledige voorschriften met bijna 10%.
Voor de tweede indicator, het ‘correct identificeren van een patiënt’, wordt nagegaan of iedere patiënt een identificatiebandje draagt met daarop zijn coördinaten en wordt de barcode gecontroleerd indien aanwezig. Het systematisch nagaan van die gegevens (bv. voor het toedienen van medicatie of het uitvoeren van een medisch onderzoek) is cruciaal om de verwisseling van patiënten te vermijden. Quasi alle deelnemende ziekenhuizen (96%) halen in 2015 een score van meer dan 90%, het vooropgestelde doel. Dat is een verhoging met maar liefst 30% ten opzichte van 2014.
De derde indicator waarvoor er nieuwe resultaten zijn gepubliceerd, peilt naar de algemene tevredenheid van de patiënt. Samen met de sector legt het VIP²-project de lat hoog: er wordt naar gestreefd dat minstens 70% van de patiënten het ziekenhuis een score geeft van 9 of 10. Het blijkt een erg hoge ambitie: op dit moment haalt geen enkel ziekenhuis dit resultaat. Belangrijk is ook hier weer de positieve trend: 60% van de deelnemende ziekenhuizen kunnen dit jaar een mooier resultaat voorleggen dan vorig jaar.
De laatste indicator meet in hoeverre patiënten het ziekenhuis zouden aanbevelen aan hun vrienden en familieleden. In ruim één derde van de ziekenhuizen geven meer dan 70% van de patiënten aan het ziekenhuis ‘zeker wel’ aan te bevelen, bijna een verdubbeling in vergelijking met 2014. Een mooie evolutie!
Verder op de ingeslagen weg
De tweede meting van deze vier indicatoren laat een duidelijk opwaartse tendens zien. Die is het resultaat van een volgehouden inspanning van directies, zorgmedewerkers, professionals, universiteiten, patiëntenorganisaties en overheid. Ze tonen een onomkeerbare dynamiek in de sector om dag in dag uit de kwaliteit van de zorg verder te verbeteren, dit in combinatie met een grote bereidheid om de resultaten kenbaar te maken aan het publiek. Er is weliswaar op sommige punten nog heel wat ruimte voor verbetering, maar dankzij de regelmatige metingen is er een voortdurend proces van bijsturen en evolueren mogelijk.