Tikkende pensioenbom bij de ziekenhuizen: graag een oplossing op lange termijn

De financiering van de pensioenen van statutair benoemde medewerkers in de Belgische ziekenhuizen wordt een stevige kluif voor de volgende federale regering. Zorgnet-Icuro vraagt om een globale en duurzame oplossing uit te werken voor een pensioenprobleem dat in de komende jaren alleen maar groter wordt. Einddoel is een gelijkwaardig statuut voor alle ziekenhuismedewerkers.

Op 1 januari 2012 trad de nieuwe wetgeving rond het Gesolideerd Pensioenfonds van de statutaire medewerkers in provinciale en plaatselijke besturen in werking. De financiering van de pensioenen van statutaire medewerkers werd daardoor ingrijpend hervormd. De hervorming heeft een zeer grote financiële impact op ziekenhuizen die nog statutaire medewerkers tewerkstellen of tewerkgesteld hebben. Enerzijds dienen de ziekenhuizen vanaf 2012 een verhoogde basisbijdrage te betalen, anderzijds een responsabiliseringsbijdrage wanneer een bestuur een grotere pensioenlast heeft dan het bedrag van de betaalde basisbijdrage. De responsabiliseringsbijdrage weegt vooral door wanneer een ziekenhuis geen nieuwe statutairen meer aanwerft. Dat is een paradox: wie het dure systeem van de statutairen wil laten uitdoven, wordt hiervoor gepenaliseerd. 

De betrokken ziekenhuizen worden gedwongen om de tekorten in het fonds bij te passen. Voor dit jaar gaat het over 20 miljoen euro. De komende jaren komt daar telkens een fiks bedrag bij, waardoor de factuur in 2028 oploopt tot een kleine 130 miljoen euro. Voor de volgende legislatuur zal er een gecumuleerd tekort zijn van 297 miljoen euro (2019-2024). Bijna de helft van de Vlaamse ziekenhuizen worden in mindere of meerdere mate geconfronteerd met het probleem: 8 publieke ziekenhuizen en 20 vzw-ziekenhuizen (waar door fusies in het verleden nog een deel statutair personeel werkt). Voor vele ziekenhuizen is de financiering van dat statutair personeel een zware kost die weegt op de reguliere werking. De situatie kan heel verschillend zijn, te wijten aan historiek en specifieke lokale situatie en betrokken partners.

Een structurele oplossing dringt zich op die een duurzame financiering van de pensioenen waarborgt. Zorgnet-Icuro vraagt aan de federale overheid om blijvend werk te maken van een neutralisatie van de meerkosten die het systeem met zich meebrengt. De middelen moeten mee evolueren met de kosten; daaraan moet de verplichting gekoppeld worden dat er geen nieuwe statutairen worden aangeworven. De middelen moeten bovendien onder de ziekenhuizen worden verdeeld in functie van de kosten waarvoor ze bedoeld zijn, en niet de ziekenhuizen belonen die nog nieuwe statutairen aanwerven. Op die manier wordt het probleem immers steeds naar een verdere toekomst doorgeschoven.

Het is al jarenlang een vraag van Zorgnet-Icuro aan de overheid om te werken aan een contractueel eenheidsstatuut voor het zorgpersoneel en het uitdoven van het systeem van vaste benoemingen.

Alle medewerkers in de zorg, of ze nu statutair benoemd zijn of niet, hebben recht op gelijk loon en gelijke voordelen voor gelijk werk. Zorgnet-Icuro pleit voor de uitbouw van een volwaardige tweede pensioenpijler voor alle contractuele personeelsleden in de private en openbare sector.

Lees hierover de artikels in De Tijd:

• https://www.tijd.be/politiek-economie/belgie/vlaanderen/pensioenfactuur-duwt-ziekenhuizen-naar-faillissement/10109830.html
• https://www.tijd.be/nieuws/archief/Vooral-Vlaamse-ziekenhuizen-in-problemen-met-pensioenfactuur/10109852

Meer informatie?
Margot Cloet, gedelegeerd bestuurder, 0478 39 85 63
Lieve Dhaene, adviseur communicatie, 0486 94 86 59