Reactie Zorgnet-Icuro op rapport KCE verpleegkundigen intensieve zorg
Het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE) publiceert vandaag in een nieuw rapport de resultaten van een bevraging naar de impact van de covidcrisis bij de verpleegkundigen intensieve zorg in de Belgische ziekenhuizen. Die werd afgenomen in de periode van de vierde en vijfde golf. KCE benoemt de situatie als ronduit zorgwekkend. Veel verpleegkundigen staan op de rand van een burn-out en overwegen een andere job. De studie toont dat een goede werkomgeving essentieel is voor de jobtevredenheid en de veerkracht van de verpleegkundigen. Zorgnet-Icuro is het eens met de conclusie en de aanbevelingen: er is een algemeen plan nodig dat inzet op het aantrekken en behouden van verpleegkundigen.
Dit rapport toont nog maar eens aan hoe zwaar de covidpandemie er bij de ziekenhuizen heeft ingehakt. Het KCE-rapport bevraagt specifiek de verpleegkundigen intensieve zorg, maar dezelfde bevindingen zijn ongetwijfeld ook van toepassing op andere ziekenhuisdiensten. Tijdens de vierde en vijfde golf (najaar 2021 en voorjaar 2022) was er een permanente personeelsuitval die gemiddeld schommelde tussen de 10 en 15%.
Margot Cloet: “Er is een hoog risico op burn-out. Dit toont wat we vroeger al wisten, en wat de covidcrisis extra heeft onderstreept. Er is personeelsschaarste, al veel langer dan vandaag, maar het probleem wordt steeds prangender. Daardoor ontstaat een vicieuze cirkel. De te zware werkdruk wordt een permanent probleem waardoor steeds meer mensen uitvallen, die op hun beurt niet kunnen worden vervangen. Dat maakt de druk op zij die nog wel aan boord blijven nog hoger.”
Het rapport bevestigt wat de laatste jaren steeds duidelijker werd: een goed retentie- en HR-beleid kan voor een stukje het verschil maken. De cijfers tonen hier wel significante verschillen tussen de regio’s. Vlaanderen doet het wat werkomgeving betreft beduidend beter dan Wallonië en Brussel. Een omvattend HR-beleid met aandacht voor welzijn op het werk wordt een echte uitdaging voor de toekomst. Zorgnet-Icuro zal de Vlaamse ziekenhuizen via vormingen verder ondersteunen en stimuleren. Een uitgewerkt HR-beleid, met een sterke verpleegkundige visie, is immers een expliciete strategische keuze van het management.
Het rapport doet ook aanbevelingen voor betere bestaffingsratio’s. Zorgnet-Icuro staat hier uiteraard achter. We moeten echter realistisch blijven. Verpleegkundigen zijn gewoon niet meer te vinden; er staan duizenden vacatures open. De huidige spanningsindicator bedraagt nu al 0,23. Dat wil zeggen dat er voor elke vier vacatures nauwelijks 1 werkzoekende kandidaat is. We zullen dus noodgedwongen andere pistes moeten verkennen. Er zijn geen pasklare of makkelijke oplossingen in het kader van een arbeidsmarkt waar veel sectoren schreeuwen om medewerkers.
Margot Cloet: “Noodgedwongen zullen we ons denken moeten ombuigen naar een organisatie van het zorgaanbod in functie van het beschikbare personeel, niet langer in functie van alle zorgvragen die er zijn. Welke zorg kunnen we op een kwaliteitsvolle manier aanbieden die ook onze medewerkers voldoende ademruimte geeft en in de sector kan houden? Dat wordt de hamvraag voor de toekomst.”