Een masterplan voor de hervorming van de geestelijke gezondheidszorg

De Staten-Generaal van de geestelijke gezondheidszorg, waarvan Zorgnet-Icuro een steunende organisatie is, is verheugd met de goedkeuring door de federale Kamer van de ‘resolutie voor laagdrempelige en toegankelijke geestelijke gezondheidszorg’, ingediend door kamerlid Els Van Hoof. Tegelijk legt de Staten-Generaal een masterplan voor de hervorming van de volledige sector op tafel.

Het is, zoals in de resolutie gesteld, hoog tijd dat de geestelijke gezondheidszorg op een gelijkwaardige manier benaderd wordt inzake toegankelijkheid, kwaliteit, nabijheid en betaalbaarheid, en niet ondergeschikt blijft aan de somatische gezondheidszorg. Een belangrijk en zeer gewaardeerd kernpunt van de resolutie is een budgettair groeipad om een groter deel van het federale gezondheidszorgbudget te investeren in de ondergefinancierde geestelijke gezondheidszorg tegen 2030. De OESO stelt dat België 10% van haar gezondheidszorgbudget aan ggz zou moeten besteden, maar momenteel bedraagt dat aandeel slechts 6%, wat België in de middenmoot van Europa doet belanden, terwijl ons land wel met enorme wachtlijsten kampt, aan de top staat wat het aantal zelfdodingen betreft en 1,2 miljoen Belgen antidepressiva slikken – veel meer dan het Europese gemiddelde. Actie is dringend nodig: een derde van de Belgen kampt vroeg of laat met een psychische stoornis, maar evenveel vinden de weg naar psychische hulp niet. Ter vergelijking, één op drie mannen en één op vier vrouwen tot 75 jaar ontwikkelt kanker. De weg naar oncologische zorg echter is nagenoeg direct en de wachttijd ervoor zo goed als nihil.

De resolutie van de federale Kamer bepleit een drastische stijging van het budget voor geestelijke gezondheid, zoals de Oeso eerder ook al aanraadde aan ons land. De Staten-Generaal is blij met dat pleidooi. Maar een budgetstijging op zich is niet voldoende. Er zijn kwalitatieve ingrepen nodig. 

Masterplan voor de hervorming van de geestelijke gezondheidszorg

Een betere financiering ziet de Staten-Generaal als een eerste stap in de goede richting naar een volledig gelijke waardering van de sector. Ziek is ziek, een mens met een depressie moet even makkelijk bij de therapeut terechtkunnen als iemand met een gebroken been in het ziekenhuis. Met de bijkomende middelen zullen mensen met een psychische nood – van burn-out over depressie tot zelfdodingsgedachten – sneller en zonder hindernissen de zorg krijgen die ze nodig hebben en waar ze recht op hebben.

‘Kan u zich inbeelden dat u voor een oncologische behandeling zes maanden op een eerste intakegesprek zou moeten wachten?’ stelt professor Frieda Matthys, psychiater en voorzitter van de Staten-Generaal. ‘We moeten bouwen aan een flexibele, overzichtelijke, toegankelijke geestelijke gezondheidszorg, met inbegrip van preventie, destigmatisering en sensibilisering, zonder wachttijden.’

De Staten-Generaal schuift in haar masterplan drie speerpunten naar voor.

• Geestelijke gezondheid mag geen zaak zijn van afgebakende doelgroepen, beleidsdomeinen of zorgsectoren. Dat is een thema dat ons allen aanbelangt, in alle aspecten van ons leven. Het masterplan roept daarom op tot een mental health in all policies en vraagt dat geestelijke gezondheidszorg een leven lang vlot toegankelijk is, net zoals somatische zorg. Dit kan maar goed en coherent georganiseerd worden als de bevoegdheden voor alle vormen van geestelijke gezondheidszorg zich op hetzelfde niveau bevinden.
• Logische, multidisciplinaire netwerken en zorgpaden moeten voor patiënten en hun familie begrijpbaar zijn. Deze moeten georganiseerd worden rondom en vanuit de zorggebruikers.
• En het welzijns- en gezondheidsbeleid waartoe de ggz behoort, moet onder één bevoegde minister vallen. 

Lees het masterplan van de Staten-Generaal op statengeneraalggz.be