01/03/2019
Zorgbeleid Kwaliteit

Denkoefening over het ziekenhuis van de toekomst

Minister Jo Vandeurzen stelde zijn groenboek voor over het Vlaamse ziekenhuis van de toekomst. Het groenboek bevat de resultaten van een studie -  uitgevoerd door het Leuvens Instituut voor Gezondheidsbeleid (LIGB) en Vlerick Business school - naar hoe de ziekenhuizen er over enkele decennia kunnen uitzien en hoe de betrokken partners zich daarop kunnen voorbereiden. Health House in Leuven kreeg de opdracht om die toekomst ook concreet visueel vorm te geven. Bezoekers kunnen er via een interactief traject beleven hoe de zorg zal evolueren.

“Het ziekenhuis van de toekomst wordt een netwerkorganisatie die in een permanente wisselwerking zal staan met zowel de eerste lijn als met het supergespecialiseerde zorgaanbod”, aldus minister Vandeurzen. Sinds enkele jaren is die netwerkvorming door de Vlaamse ziekenhuizen inderdaad volop bezig. Zorgnet-Icuro is dan ook bijzonder opgelucht dat recent de wet op de ziekenhuisnetwerken werd gestemd door het federaal parlement, zodat de engagementen nu ook structureel kunnen worden verankerd. Om de netwerken verder vorm te geven participeren alle samenwerkingsinitiatieven van algemene ziekenhuizen nu in een oefening tot het opstellen van een zorgstrategisch plan voor het totale aanbod van zorg in hun regio. Hiervoor worden contacten gelegd met alle gezondheids- en welzijnsactoren in de regio: geestelijke gezondheidszorg, ouderenzorg, eerste lijn, welzijn. Die oefening zal de basis vormen voor een verder engagement van de algemene ziekenhuizen naar het uitbouwen van de toekomstvisie op de organisatie van de zorg in de toekomst zowel binnen als buiten het ziekenhuis.

De concrete invulling van een aantal aandachtspunten in het groenboek van de minister liggen nu al op tafel van de Vlaamse ziekenhuizen: bijvoorbeeld het opzetten van focused factories (het gericht samenbrengen van een bepaalde expertise over specifieke pathologieën) of de samenvoeging van ondersteunende diensten in een facilitair platform. Toch zijn er nog heel wat te overwinnen hindernissen in regel- en wetgeving vooraleer deze acties echt realiteit zullen kunnen worden. We denken hierbij bv. aan fiscale hinderpalen (BTW-regeling), arbeidsrechtelijke onduidelijkheden (detachering van personeelsleden naar overkoepelende structuren), de financiering van de zorgactiviteit in een transmuraal model, wettelijke beperkingen (bv. de samenvoeging van apotheekactiviteit over verschillende ziekenhuizen heen).

Een heel belangrijk aandachtspunt in het concept van het “Hospital of the Future” is de interconnectiviteit tussen de verschillende zorgactoren onderling én met de patiënt. De behoefte aan gegevensuitwisseling is enorm groot. Meer digitalisering, mogelijkheden van informatie-uitwisseling, artificiële intelligentie zijn cruciaal, en de evoluties verlopen traag. Momenteel is er hiervoor onvoldoende financiering, zelfs niet om de basisnoden zoals een performant functionerend Elektronisch Patiëntendossier. Hier moeten we dringend een tandje bijsteken.

Een zorgtoekomst is niet alleen afhankelijk van infrastructuur; een essentiële schakel zijn de zorgmedewerkers, ook in het ziekenhuis van de toekomst. Ook hier is er grote bezorgdheid. Uit onderzoek blijkt dat we in vergelijking met andere Europese landen weinig handen aan het bed hebben. De zorg zal in de toekomst meer worden geconcentreerd. Dat betekent echter dat het gemiddeld om intensievere zorg zal gaan. De behoefte aan zorgpersoneel zal dus hoog blijven. De rekrutering en opleiding van onze toekomstige zorgverleners is dan ook een belangrijk aandachtspunt.

Zorgnet-Icuro en de Vlaamse ziekenhuizen scharen zich achter de uitgangspunten in het groenboek. We hopen dat we nu met alle zorgactoren aan de slag kunnen zodat het groenboek snel een witboek kan worden, met concrete actiepunten.

Het volledige groenboek kan je hier downloaden

Lees ook het artikel over Health House in Zorgwijzer