De Covid-compensaties voor ziekenhuizen op een rijtje

Regelmatig komen er vragen over de manier waarop de ziekenhuizen worden vergoed voor Covid-patiënten. Hieronder zetten we de financiële Covid-compensaties voor de ziekenhuizen op een rijtje.

Coronasteun voor de ziekenhuizen

De Vlaamse algemene en psychiatrische ziekenhuizen vallen onder Vlaamse en federale bevoegdheid. De Vlaamse overheid is bevoegd voor de infrastructuur en de zwaar medisch-technische apparatuur, terwijl de federale overheid instaat voor de personeelskosten en de dagelijkse werking. Beide overheden namen (binnen hun bevoegdheden) maatregelen om de ziekenhuizen financieel te ondersteunen:

• Vlaanderen: Besluit van de Vlaamse Regering van 29 mei 2020 tot vaststelling van de regels voor de toekenning van een subsidie aan residentiële voorzieningen in het beleidsdomein Welzijn, Volksgezondheid en Gezin voor de vergoeding van bepaalde kosten ten gevolge van de Covid-19-epidemie (BS 24/8/2020)
• Federaal: Koninklijk Besluit van 30 oktober 2020 tot vaststelling van de nadere regels voor de toekenning van een uitzonderlijke federale financiële tegemoetkoming aan de ziekenhuizen in het kader van de coronavirus Covid-19 epidemie (BS 12/11/2020)

Hoe wordt de coronasteun voor ziekenhuizen berekend?

Op Vlaams niveau kregen algemene ziekenhuizen als coronacompensatie eenmalig een forfaitair bedrag van 500 euro per ziekenhuisbed. Dat bedrag kon worden verhoogd tot 1000 euro per bed, op voorwaarde dat het ziekenhuis coronagerelateerde aanpassingen aan de infrastructuur kan bewijzen aan de hand van facturen. Voor de psychiatrische ziekenhuizen gaat het om een forfait van 200 euro (tot max. 600 euro) per bed. De Vlaamse steun is een forfaitaire financiering per bed en hangt dus niet af van de werkelijke Covid-activiteit in het ziekenhuis. Meer info op de website van het Departement voor Welzijn, Volksgezondheid en Gezin.

De federale overheid heeft aan het begin van de coronacrisis 2 miljard euro aan liquiditeiten ter beschikking gesteld aan de ziekenhuizen, in de vorm van voorschotten. Het gaat om een budget dat voorzien was in de begroting van de ziekteverzekering, het zijn dus geen bijkomende middelen. De overheid wou op die manier vermijden dat de ziekenhuizen, die een sleutelrol hadden en hebben tijdens de Covid-19 epidemie, hun financiële verplichtingen niet konden nakomen. De continuïteit van de werking van de ziekenhuizen kon zo verzekerd blijven. Het is immers zo dat de normale ziekenhuisactiviteiten, op de niet uit te stellen zorg na, en daarmee de ziekenhuisinkomsten, afnamen. Tezelfdertijd dwong de epidemie de ziekenhuizen tot een snelle en zeer ingrijpende reorganisatie van hun werking. Voor de ziekenhuizen betekende dat aanzienlijke bijkomende kosten, naast de doorlopende vaste kosten.

In het KB over de uitzonderlijke federale financiële tegemoetkoming van 30 oktober 2020 is de berekeningswijze van de definitieve compensaties vastgelegd. Het principe daarbij is: hoe groter de impact van Covid-19 op het ziekenhuis, hoe hoger het bedrag.

De definitieve tegemoetkoming die de federale overheid voorziet, bestaat uit vier compensatieposten:

1. De uitzonderlijke kosten die een ziekenhuis heeft moeten maken door de corona-epidemie. Denk aan uitgaven voor persoonlijk beschermingsmateriaal, extra personeel of gewaarborgd loon voor ziek personeel. De vergoeding van die extra kosten per ziekenhuis wordt berekend op basis van het aantal klaargemaakte Covid-bedden, het aantal passages op de Covid-spoed, het aantal Covid-ligdagen en een vast forfait per medewerker per maand.
2. De normale werkingskosten van de ziekenhuizen tijdens de crisis. Dat terwijl ziekenhuizen belangrijke inkomsten verloren door het wegvallen van hun reguliere activiteiten. De uitbetaling van de belangrijkste overheidsbudgetten wordt daarom gegarandeerd tot het voorziene niveau. Ook het inkomstenverlies dat de ziekenhuizen hebben geleden doordat ze minder bijdragen kregen vanuit de honoraria, wordt bijgepast tot het niveau van 2019.
3. De inspanningen van de zorgverstrekkers in het kader van de Covid-zorg die, anders dan hun reguliere activiteiten, niet via honoraria konden worden gefactureerd. Het gaat bijvoorbeeld over bijkomende permanenties van artsen op de Covid-afdelingen, medische coördinatie, het volgen of geven van opleidingen enz.
4. De inkomsten die artsen hebben verloren omdat de ziekenhuizen capaciteit moesten vrijhouden voor coronapatiënten. Voor die verloren inkomsten worden artsen gecompenseerd met een beschikbaarheidsforfait.

Op basis van het totaal van deze vier posten zal de overheid vervolgens een deel van het voorschot terugvorderen of een bijkomend bedrag overmaken.

Deze maatregelen zouden voor de periode maart-december 2020 toegekend worden. We wachten momenteel op een aanpassing van het KB dat dit bevestigt. Aangezien er ook in 2021 nog een impact is door Covid heeft minister Vandenbroucke al aangegeven dat de maatregelen ook in het 1^ste semester van 2021 zouden worden voortgezet.