Besparingen zetten ziekenhuizen onder druk
De Belgische ziekenhuizen worden vanaf 2017 een structurele besparing opgelegd van ruim 52 miljoen euro. En daar zou het niet bij blijven. Nadat eind vorige week bekend raakte dat de federale regering op zoek moet naar 4,2 in plaats van de aanvankelijk geraamde 2,4 miljard, volgen wellicht nieuwe maatregelen. Vandaag ook maakte Belfius de resultaten bekend van de jaarlijkse financiële analyse van de Belgische ziekenhuissector (MAHA). Daaruit blijkt dat het bedrijfsresultaat – na een stabilisatie in 2015 – opnieuw is verslechterd. De ziekenhuizen luiden de alarmbel: verder besparen zonder fundamentele hervorming zal onvermijdelijk nog meer ziekenhuizen in de rode cijfers duwen en leiden tot jobverlies. Bovendien hypothekeert het ook de uitbouw van netwerken, die juist in een opstartfase nood hebben aan financiële stabiliteit.
Uit de MAHA-analyse van Belfius blijkt dat de financiële ruimte in de sector jaar na jaar verder afneemt. Het resultaat van het boekjaar 2015 bedraagt nog maar 106 miljoen euro op een omzet van 14 miljard. Het resultaat zakt hiermee van 1,1 naar 0,8%. Met een te realiseren besparing van 52 miljoen in 2017 zal die marge nog eens verminderen tot de helft. Van de 89 Belgische ziekenhuizen zijn er 32 die het boekjaar afsloten met een negatief bedrijfsresultaat. Dat is meer dan één op drie. Het is duidelijk dat de sector zeer kwetsbaar is, en voortdurend flirt met de grenzen van de financiële leefbaarheid.
Bij haar aantreden beloofde minister De Block werk te zullen maken van een omvangrijke hervorming van de ziekenhuizen, niet enkel van de financiering, maar van het ziekenhuislandschap in zijn geheel. Tegelijk engageerde zij zich om geen bijkomende besparingsmaatregelen op te leggen, opdat de ziekenhuizen de transitie in een financieel stabiele context zouden kunnen realiseren. Dat de regering nu zware besparingen oplegt, druist lijnrecht in tegen deze ambities en constructieve houding van de sector, die zich bereid toont te werken aan verandering, maar in ruil wel vraagt niet voortdurend met nieuwe besparingen te worden geconfronteerd.
De ziekenhuizen hebben de laatste jaren belangrijke inspanningen geleverd om de niet altijd even rationele besparingen te realiseren. Naast de maatregelen die de sector direct viseerden, hebben ook de besparingen op de artsenhonoraria een impact op de financiering van de ziekenhuizen via de afhoudingen op deze honoraria. Die zijn nog steeds nodig om de tekorten in het BFM te dekken.
De opgelegde besparingen van meer dan 50 miljoen komen de facto neer op een vermindering van het Budget Financiële Middelen (BFM), dat al langer structureel ontoereikend is. Het zal betekenen dat de ziekenhuizen noodgedwongen de supplementen voor de patiënt zullen verhogen, en – net als in het verleden al het geval was - besparen op personeel. Omgerekend naar jobs betekent 52 miljoen een verlies van 850 banen. Het is duidelijk: voor de sector zijn de limieten bereikt.
De volledige 'Sectoranalyse van de algemene ziekenhuizen: MAHA-studie 2016' van Belfius kan je hier raadplegen.