Belgische zorgkoepels vragen verplichting Covid-vaccinatie voor personeel in zorgvoorzieningen

Om het coronavirus terug te dringen en veilige kwaliteitsvolle zorg te geven, is het nodig dat de overheid de vaccinatie verplicht maakt voor alle medewerkers in de zorgvoorzieningen. Uit een recent rapport van Sciensano blijkt dat de vooropgestelde vaccinatiegraad van 70% lang niet overal en bij alle beroepscategorieën wordt gehaald. Met een deltavariant die terrein wint en fors toenemende besmettingen, vragen de Belgische zorgkoepels de overheid al het nodige te doen opdat de voorzieningen veilige zorg kunnen blijven geven aan hun patiënten en bewoners.

Uit een recent rapport van Sciensano dat de resultaten van de vaccinaties onder het zorgpersoneel tot 31 mei 2021 in kaart brengt, blijkt dat 73,5% van het Belgisch zorgpersoneel gevaccineerd is. Het gaat zowel om mensen die in voorzieningen werken als zorgverstrekkers in de eerste lijn. Achter dat cijfer gaan wel significante verschillen schuil, zowel tussen de regio’s, tussen de leeftijdsgroepen als tussen de verschillende categorieën zorgverleners. Zo had in Brussel 64,1%, in de Duitstalige gemeenschap 69,1%, in Wallonië 73% en in Vlaanderen 83,4% van het zorgpersoneel einde mei minstens één prik gekregen. Hoe jonger het personeel, hoe lager de vaccinatiegraad. Er zijn ook significante verschillen tussen de zorgverleners: apothekers, tandartsen en artsen halen een vaccinatiegraad van 80% tegenover 64,4% bij de kinesitherapeuten en 68% bij de zorgkundigen. Ook tussen individuele voorzieningen zijn er grote verschillen, gaande van een vaccinatiegraad van meer dan 95% tot minder dan 50%.

Het is ondertussen duidelijk dat – vooral door de opkomst van de besmettelijker deltavariant – vaccinatie een uiterst belangrijke rol speelt om een vierde golf te voorkomen. Steeds meer studies wijzen ook in de richting van de noodzaak van een hogere vaccinatiegraad dan de oorspronkelijke doelstelling van 70% voor de hele bevolking. Om de fase van groepsimmuniteit te kunnen bereiken worden nu cijfers van 85 tot 90% naar voor geschoven.

Zorgverleners spelen een sleutelrol in de beheersing van de Covid-crisis; ze hebben ook een voorbeeldfunctie in de vaccinatiecampagne. Ondanks de talrijke wervende acties van de overheid en de directies van de zorgorganisaties in de verschillende regio’s, blijft de vaccinatiegraad bij de medewerkers in sommige voorzieningen te laag. De Belgische zorgkoepels pleiten er dan ook voor om in deze fase van de crisis de vaccinatie voor alle medewerkers in de zorgvoorzieningen verplicht te maken. Daar zijn verschillende goede redenen voor:

1. Enkel met een verplichte vaccinatie kan de continuïteit van de zorgverlening te allen tijde gegarandeerd worden. Het vaccin beschermt de werknemers immers tegen ziekte waardoor de uitval van het personeel vermeden kan worden. We hebben alle handen broodnodig, aangezien er nog steeds een schaarste is aan zorgpersoneel.
2. Uit studies blijkt dat vaccinatie de overdracht van het virus sterk afremt. Vaccinatie betekent niet alleen dat het personeel niet of veel minder ziek wordt, vaccinatie zorgt er ook voor dat er veel minder kans is dat medewerkers hun collega’s, patiënten of bewoners besmetten. Het personeel in zorgvoorzieningen komt dagelijks in contact met kwetsbare personen, die mogelijks – zelfs na vaccinatie – onvoldoende weerstand hebben. We moeten absoluut vermijden dat niet-gevaccineerde medewerkers het virus binnenbrengen in de zorgomgeving van patiënten, cliënten en bewoners. Die laatste hebben door hun kwetsbare positie alle recht op bescherming.
3. Medewerkers die zich niet laten vaccineren vormen een gevaar voor hun collega’s, patiënten en bewoners. Zij maken het voor de werkgever ook onmogelijk om garant te staan voor een veilige werkomgeving.

Het verplicht maken van de covid-vaccinatie zal duidelijkheid creëren en de spanningen wegnemen die er nu bestaan tussen het niet- en wel-gevaccineerd zorgpersoneel. Momenteel is Italië het enige EU-land, waar de vaccinatie voor medewerkers in de zorg verplicht is, met een zeer positief resultaat. Volgens de laatste cijfers van de Italiaanse overheid heeft 98% van de zorgprofessionals er een eerste vaccindosis gekregen. Frankrijk en Griekenland beslisten reeds om  de verplichting door te voeren; Duitsland en Groot-Brittannië overwegen momenteel ernstig de optie. We vragen de ministers van Werk en Volksgezondheid om hiervan op korte termijn werk te maken zodat de zorg op een veilige en kwaliteitsvolle manier kan worden georganiseerd.