24/06/2020
Zorgbeleid

Toen ik de beleidsaanbevelingen van Zorgnet-Icuro voor het eerst las, dacht ik: eindelijk!

GEZONDHEIDSECONOOM LIEVEN ANNEMANS

“Toen ik de beleidsaanbevelingen van Zorgnet-Icuro voor het eerst las, dacht ik: eindelijk!”

juni 2020

Lieven Annemans, gezondheidseconoom aan de UGent, pleit er al jaren voor om meer te investeren in preventie. Hij toont zich dan ook tevreden dat Zorgnet-Icuro dat element specifiek heeft opgenomen in zijn beleidsaanbevelingen.

Wat is uw kijk op de beleidsaanbevelingen van Zorgnet-Icuro?
Ik destilleer in totaal tien aanbevelingen voor een betere gezondheidszorg uit het rapport van Zorgnet-Icuro. Meer preventie is daar een van, maar ook de andere negen sluiten stuk voor stuk aan bij de visie die ik intussen al tien jaar uiteenzet. Ik herinner me nog goed dat, bij de presentatie van mijn eerste boek ‘De prijs van uw gezondheid: is onze gezondheidszorg in gevaar?’ in 2014, Peter Degadt, de toenmalige gedelegeerd bestuurder van Zorgnet-Icuro en de voorganger van Margot Cloet, me vertelde dat er in het boek juiste conclusies werden getrokken en dat de zorgsector in die zin zou moeten evolueren. Veel zaken uit de nu door Zorgnet-Icuro gepubliceerde beleidsaanbevelingen sluiten naadloos aan bij de bevindingen uit mijn eerste boek. Het toont aan dat Zorgnet-Icuro al een hele tijd bezig is met de toekomst van de gezondheidszorg en dat nu ook de leden mee zijn in het verhaal en de nood begrijpen om te transformeren en te hervormen. Dat laatste is van cruciaal belang want het is in de organisaties zelf dat het allemaal moet gebeuren natuurlijk.

Wat zijn voor u de belangrijkste hefbomen­voor een transformatie van de gezondheidszorg?
Het rapport van Zorgnet-Icuro is een beperkt document, qua aantal pagina’s bedoel ik dan. Het is behapbaar, consistent en gebald. Je ziet een sterk pleidooi voor homogene bevoegdheden, de vraag naar stevige gezondheidsdoelstellingen en -indicatoren, investeren in preventie wordt aangeprezen, de nood om samen te werken weerklinkt luid, ook met andere sectoren want health is in all policies, de financiering moet op solidaire basis worden voorzien, er wordt een klemtoon gelegd op digitalisering en meer autonomie. Het zijn allemaal zaken die ik onderschrijf. Maar sta me toe om wat dieper in te gaan op twee aanbevelingen die duidelijk in het rapport van Zorgnet-Icuro staan en ik hierboven nog niet heb opgesomd. 

Ten eerste: kwaliteit van werk. Ongelooflijk belangrijk, dat heb ik ook geleerd door mijn onderzoeken naar geluk. Iemand die zonder werk zit, is gemiddeld genomen ongelukkiger dan iemand die wel een job heeft. Maar het plezier beleven aan het werk dat men doet, speelt een heel grote rol bij hoe gelukkig iemand zich voelt. Kwaliteit van werk is dus van groot belang, zeker in de zorg waar meer handen nodig zijn. 

Een tweede aanbeveling van Zorgnet-­Icuro die ik graag even extra uitlicht, is het afbouwen van het systeem waarbij de patiënt betaalt per prestatie. Ik sta helemaal achter die aanbeveling. Laat ons wel wezen, die betaling per prestatie is ook niet de baarlijke duivel, maar het zorgt er wel voor dat sommige behandelingen of onderzoeken die niet echt noodzakelijk zijn, toch plaatsvinden. Nu zien we al via het systeem van de conventies dat bijvoorbeeld diabetologen een vast bedrag krijgen om bepaalde patiënten op te volgen. Door dat principe van betaling per patiënt per maand verder uit te breiden, kunnen we intensievere zorg in sommige gevallen ook effectief vermijden. Het is dus een voordeel voor de patiënt, maar ook een voordeel voor de zorgverlener die op die manier een vaster inkomen heeft en minder afhankelijk is van eenmalige prestaties. Het zou goed zijn om dat systeem verder uit te rollen, maar wel met het behoud van een stukje fee for service waarbij er wel een betaling blijft gebeuren per medische prestatie. Ik zou dus pleiten voor een blended system.

Wat ziet u als de grootste hinderpaal om uw voorstel in de praktijk te brengen?
De uitdaging bestaat erin om zoveel mogelijk mensen te overtuigen van het belang van de beleidsaanbevelingen. Het is al een enorme stap vooruit dat Zorgnet-Icuro én zijn leden het belang erkennen van een transformatie in de gezondheidszorg. Nu is het noodzakelijk ook die laatsten te overtuigen die op dit moment nog wat koudwatervrees hebben. Misschien omdat ze vinden dat het huidige systeem voor hen ook perfect werkt en dat er dus geen verandering nodig is. Door hen te overtuigen dat ze in een nieuw systeem ook hun boterham zullen verdienen, betere zorgkwaliteit kunnen bieden en er mogelijks zelfs een betere werk-privébalans op na zullen houden.

“De uitdaging bestaat erin om zoveel mogelijk mensen te overtuigen van het belang van deze beleidsaanbevelingen. Het is een enorme stap vooruit dat Zorgnet-Icuro én zijn leden het belang erkennen van een transformatie in de gezondheidszorg.”

Wat is uw belangrijkste boodschap voor de regering?
Ik zou hen het advies geven om bij het gezondheidsbeleid dat ze uittekenen, steeds het perspectief te hanteren van wie dagelijks in de zorg werkt. Een goede gezondheidszorg is van groot belang, het is zelfs een universeel mensenrecht. Maar ik moet zeggen dat de verschillen tussen de Vlaamse partijen over hoe ze die gezondheidszorg willen vormgeven vrij beperkt zijn. Volgens mij was dat ook de grootste reden waarom gezondheidszorg zo afwezig bleef tijdens de verkiezingsdebatten vorig jaar.

 

TEKST: JENS DE WULF • BEELD: SOPHIE NUYTTEN

Reactie toevoegen

De inhoud van dit veld is privé en zal niet openbaar worden gemaakt.