ZORGWIJZER 100: van 20 tot 30 jaar

"Een jonge mama die knokt omdat ze haar dochter wil zien opgroeien, dat raakt je in je kern"

December 2021

In februari 2020 hoort Ellen (29) dat ze borstkanker heeft. Op het moment dat haar traject start, gaat het volledige land op slot. Borstverpleegkundige Tania (53) wordt in die periode een grote steun en toeverlaat. Even later kruist kinesitherapeute Sara (42) haar pad, samen bouwen ze aan Ellen ‘s conditie en kracht.

“Hoe is het met Juliette? Doet ze het goed op school?”, vraagt Tania terwijl iedereen een plek aan tafel zoekt. Ellen vertelt over haar driejarig dochtertje terwijl Tania en Sara met een grote glimlach luisteren. Dit is geen beleefdheidsgesprekje. Dit zijn drie mensen die de draad van een gesprek terug oppikken alsof er nooit een pauze is geweest.

Herhalen en blijven herhalen

“In februari 2020 stuurde mijn huisarts me door om een knobbeltje in mijn borst te controleren”, vertelt Ellen. “Ik maakte een afspraak bij de gynaecoloog in AZ Alma in Eeklo en een week na de eerste vaststelling kreeg ik te horen dat ik borstkanker had. Ik ontmoette Tania bij het eerste gesprek bij dokter Colmant. Ze zat op haar krukje naast de dokter en in eerste instantie vond ik haar aanwezigheid ongemakkelijk. Ik wou niet dat iemand mij zag huilen, maar dat gevoel verdween snel toen ze ons na het gesprek meenam en met eindeloos geduld bleef antwoorden op onze vragen”, herinnert Ellen zich.

“Als borstverpleegkundige begeleid en ondersteun ik de patiënten tijdens hun hele traject”, zegt Tania. “Ik geef informatie, luister welke noden er zijn en stem indien nodig af met andere collega’s in de borstkliniek. Het is belangrijk om informatie vaak te herhalen. Meestal horen patiënten slechts het eerste deel van wat de arts vertelt en gaat de rest verloren.”
“Een week na mijn operatie kreeg ik de boodschap dat ik chemo moest krijgen”, zegt Ellen. “Ik kon enkel nog vragen of ik mijn haar zou verliezen, daarna kreeg ik een volledige black-out (slikt). Na het gesprek bij de dokter praatten we nog na met Tania. Het is fijn dat er op dat moment iemand is die verder kan denken en die uit ervaring praat.”

Alles alleen in de lockdown

“Om met de chemo te kunnen starten, moest er een poortkatheter worden gestoken , maar net op dat moment ging het volledige land in lockdown. Ik hoorde pas op vrijdagavond dat de ingreep kon doorgaan, maar dat ik alleen moest komen”, vertelt Ellen. “Toen ik hier aankwam, wachtte Tania mij op en voelde ik de opluchting door mij heen golven. Ik had geen schrik voor de chemo, maar de wetenschap dat ik onder narcose moest, was verschrikkelijk. Tania is bij mij gebleven tot ik volledig verdoofd was en toen ik wakker werd, zat ze er opnieuw. Toen ik naar huis mocht, stond mijn vriend me op te wachten op de parking en is Tania samen met mij tot aan de auto gewandeld. Ik kan niet beschrijven wat haar aanwezigheid die dag voor mij betekende.”

“De lockdown was een verschrikkelijke periode, zeker ook voor onze patiënten”, beaamt Tania. “Zij zijn door een hel gegaan. Het is sowieso al een heel zwaar traject en dan moesten ze nog eens alles alleen doen.”

“Ik denk dat jullie band zo sterk is, omdat jullie die zaken alleen hebben meegemaakt”, vult Sara aan,  “los van corona heeft Tania als borstverpleegkundige een belangrijke functie, maar de patiënt kan daarnaast nog steunen op familie. Nu was Tania de enige persoon die dat gemis kon opvangen.”

“Op dat moment was Tania mijn mamafiguur en houvast”, zegt Ellen. “Zij nam het voor mij op en anticipeerde op zaken waarover ik op dat moment niet helder kon nadenken.”

Boze bolletjes en toverdrankjes

In april 2020 start Ellen met chemo, een traject dat zeven maanden zal duren. “De eerste keer bracht mijn zus me naar het ziekenhuis, nadien vertelde ze dat ze het frappant vond om mij fris en fruitig aan de deur af te zetten en enkele uren laten een vodje terug op te halen”, herinnert Ellen zich. “Ik moest 16 chemo’s krijgen en om het voor ons dochtertje visueel te maken, had mijn zus een poppetje getekend met 16 boze bolletjes verspreid over het lijfje. Telkens er een chemo afgerond was, kon mijn dochtertje een stickertje plakken. Op die manier was het voor Juliette tastbaar hoeveel toverdrankjes, zo noemden we de chemo, ik nog nodig had.”

“Sara kon mijn onzekerheden wegnemen, door er steeds op te hameren dat ik niet mocht vergelijken”

”Hoe ziek ik ook was. toch was ik blij dat ik chemo kreeg. Ik wist dat de kankercellen tijdens die behandeling niet konden groeien. Het was onder controle. Weet je, ik wou mijn dochter zien opgroeien. Dat was en is nog steeds mijn grootste doel. Ik had niet zoveel boodschap aan gesprekken met een psycholoog. Ik putte meer moed uit de wetenschappelijke uitleg. Als ze mij vertelden dat er slechts 10% kans was op herval, bood mij dat een stevig houvast.”

Grote klop

Ellen is vastbesloten om haar dochter op 1 september 2020 zelf naar school te brengen. Een longontsteking dreigt even roet in het eten te gooien, maar in oktober 2020 kan het laatste boze bolletje worden geplakt en start Ellen met een reeks bestralingen in AZ Sint-Lucas Gent die tot eind december lopen.

“Ik dacht dat ik me euforisch zou voelen, na die laatste bestraling, maar het draaide anders uit. Ik gleed af in een donker gat. Na maanden van ziekenhuis, zat ik plots gewoon thuis en voelde ik machteloos. Het leek alsof de kankercellen opnieuw vrij spel hadden.”

“Tijdens het traject was mij al voorgesteld om oncorevalidatie te volgen om op die manier aan mijn conditie en kracht te werken. Toen stond ik er wat twijfelachtig tegenover, want dat betekende dat ik weer naar het ziekenhuis moest. De dokter bracht het onderwerp opnieuw ter sprake toen ze zag dat ik in een zware dip zat en na een goed gesprek met Sara startte ik het traject FitHerleven.”

“Dat is een programma dat enerzijds op de fysieke conditie focust met toestel- en krachttraining, gekoppeld aan workshops over relaxatie, rugschool, voeding en energiemanagement. Ik herinner me dat je tijdens dat intakegesprek heel onzeker was. Je wou je beter in je vel voelen en op 1 september 2021 vol energie terug voor jouw klas staan”, zegt Sara.

“Het voelde goed om terug een doel voor ogen te hebben zodat ik me ergens op kon richten”, zegt Ellen. ”Ik dacht door dit traject niet meer ‘ik moet naar het ziekenhuis’, maar wel ‘ik ga vandaag naar Sara’.”

“Voor mijn diagnose stond ik er niet bij stil hoeveel zorgende mensen aan dit traject meewerken”

“Het is een groepstherapie, maar het is niet de bedoeling dat deelnemers zich vergelijken met andere patiënten. Iedereen werkt daar aan een persoonlijk doel met eigen accenten”, vertelt Sara.

”In eerste instantie had ik geen nood aan een babbel met lotgenoten, maar tijdens het traject veranderde mijn kijk hier toch op. Het feit dat mensen met verschillende pathologieën samen revalideren, zorgde ervoor dat ik wel uit mijn bubbel werd getrokken. Je hoort verhalen van anderen en ik merkte dat ik anderen soms tips kon geven. Dat deed enorm deugd. Het zorgde dat ik kon relativeren”, vult Ellen aan. “Sara kon mijn onzekerheden wegnemen, door er steeds op te hameren dat ik niet mocht vergelijken. Je bent wie je bent, herhaalde ze steeds. Ze gaf mij moed om door te bijten.”

Sara knikt. “Ik heb jou echt zien openbloeien tijdens die maanden.”

Zwaar, maar mooi

Ellen haalt opnieuw haar deadline en staat sinds 1 september voor haar klas. De ziekenhuisdagen liggen achter haar, maar haar waardering voor de zorg blijft groot. “Sara en Tania zijn twee vrouwen die voor hun job leven. Dat is niet louter jullie zorg, dat is jullie passie waar niets te veel is voor de patiënten”, zegt Ellen.

“Wij hebben Ellen niet anders behandeld dan onze andere patiënten, maar het gevoel dat we terugkregen was bijzonder. Ze kan de zaken mooi verwoorden en wil iets betekenen voor anderen. Ze is een jonge mama die knokt omdat ze haar dochter wil zien opgroeien, dat raakt je als moeder tot in het diepste van je kern”, vertelt Sara.

“Ik kan verhalen van patiënten niet hier laten”, vult Tania aan. “Natuurlijk trek je een grens omdat je zelf ook recht moet blijven. Het is een zware job, maar er zijn ook bijzonder mooie momenten. Toen Ellen net geopereerd was, keek Juliette door het raam van de kamer naar de ingang van het ziekenhuis. Ze babbelde vrolijk over iedereen die door de draaideur naar binnen ging. Dat beeld van een kleuter met stralende ogen zie ik nog altijd voor me. Ik kon toen enkel denken: ‘dit moet goed gaan.’ Nu we hier zo samen zitten, kan ik alleen maar blij zijn met de afloop.”

Tania over Ellen

Ellen is een dappere en warme vrouw. Ik merk dat ik sommige zaken die Ellen me vertelde meeneem in de begeleiding van andere patiënten.

Sara over Ellen

Ellen is liefde, vriendschap en familie. Ze kent de waarden en normen van het leven en kan oprecht genieten van de kleine dingen in het leven.

Ellen over Tania

Tania brengt rust. Niet enkel door oplossingen aan te dragen, maar vaak door er simpelweg te zijn.

Ellen over Sara

Sara is heel energiek in haar woorden. Ze slaagt erin om je echt te motiveren

TEKST: KIM MARLIER • BEELD: KAROLY EFFENBERGER