18 april 2017

INNOVATIEVE OUDERENZORG

WONEN, ZORG MAAR VOORAL PLEZIERIG LEVEN

Woonzorgcentra op zoek naar innovatieve zorgmodellen kunnen ook in het buitenland inspiratie opdoen. Zo trok een kleine delegatie van Zorgnet-Icuro in januari naar het Nederlandse Weesp, waar De Hogeweyck al enkele jaren het mooie weer maakt als nieuwe thuis voor mensen met dementie. De Hogeweyck is dan ook geen woonzorgcentrum als een ander, meer een zorgdorp waar alle bewoners dementie hebben.

Wonen, plezierig leven en zorg: dat is wat De Hogeweyck belooft. Het zorgdorp bestrijkt een oppervlakte van 12.000 m² en telt 23 woningen voor in totaal 150 bewoners. Er zijn een straat, een pleintje, een volkscafé, een restaurant, een supermarkt, een kapperszaak, een theater en tal van verenigingen. De woningen liggen aan de buitenkant van het domein, met de enige deur naar de binnenkant – de straat, het pleintje, een park – gericht. Het domein is veilig afgesloten, maar nergens heb je het gevoel van een gesloten afdeling. Meer zelfs, De Hogeweyck doet in niets aan een traditioneel woonzorgcentrum of verpleeghuis denken.

EIGEN VOORKEUREN

Mensen met dementie een nieuwe thuis bieden is de betrachting. Het begint al met de keuze van de wooninrichting. Elke persoon heeft zijn eigen voorkeuren, behoeften, gewoonten en smaken. Dat vertaalt zich ook in de leefomgeving die zoveel mogelijk aansluit bij de persoonlijke smaak en wat de mensen van vroeger gewoon zijn. In De Hogeweyck kan elke bewoner daarom uit een zevental stijlen een inrichting kiezen: ambachtelijk, christelijk, cultureel, Goois, huiselijk, stads of Indisch.

Maar ook tussen de bewoners moet het klikken. Voor elke opname – in De Hogeweyck spreken ze over een “verhuis” – vindt dan ook een uitgebreid gesprek plaats over het levensverhaal van de bewoner. Wie is hij, wat vindt hij belangrijk, welke muziek hoort hij graag, wat zijn zijn hobby’s, met welke mensen schiet hij het best op enzovoort. Daarnaast doet elke nieuwkomer ook een mentality-test, een soort van persoonlijkheidstest, om te zien met welke mensen hij een goede match heeft. Zo worden bewoners met dezelfde smaak, dezelfde interesses en compatibele karakters zoveel mogelijk bij elkaar gebracht.

Per woning zijn er zes tot zeven bewoners. Elke woning telt onder meer een ruime woonkamer, een open keuken, twee badkamers, een vijftal eenpersoonskamers en één tweepersoonskamer. Alle maaltijden worden in de woonkamer genuttigd, en elke avond wordt er vers gekookt. Over het menu wordt samen beslist en bewoners die dat wensen, kunnen helpen bij het koken. De boodschappen gebeuren in de supermarkt en worden samen met de bewoners gedaan. Wie dat wenst kan overigens ook naar het moderne restaurant (met menu en à la carte) met familie of vrienden.

De supermarkt van het zorgdorp isook de stock. In de winkel vind je heel wat dagelijkse producten en een breed gamma aan zorgmateriaal. Per woning worden de bestellingen geplaatst bij de winkelverantwoordelijke, die ook instaat voor het stockbeheer. Er zijn geen grote voorraden en daardoor ook geen dode stock of stockageruimtes.

EMPOWERMENT

Elke woning heeft een klein team van vaste medewerkers. Die kennen elke bewoner van de woning en weten wat hij of zij wel of niet prettig vindt. De focus ligt overigens heel sterk op empowerment en autonomie: wat de bewoner zelf nog kan, doet hij zelf; waar nodig krijgt de bewoner ondersteuning. Van 7 tot 22.30u. is een “vaste zorgmedewerker” aanwezig; daarvoor worden vijf tot zes zorgkundigen (2,9 FTE) ingezet. Daarnaast is er van 8 tot 13u een woonondersteuner. Dat is de eerste verantwoordelijke voor was, schoonmaak en het huishouden. Per huis zijn er twee woonondersteuners (0,97 FTE). Per team is er ook een Praktijkverpleegkundige (eenjarige post-HBO opleiding) en een sociaal agoog die het team begeleidt. Belangrijk om te weten: alles in huis gebeurt met de hulp van bewoners en vaak ook van familie. De kamer schoonmaken bijvoorbeeld, is expliciet een gedeelde verantwoordelijkheid voor medewerkers en familie.

’s Nachts is er een wachtteam van vijf personen, onder wie één verpleegkundige en vier zorgkundigen, voor 150 bewoners in 23 woningen. De huizen gaan ’s nachts op slot, maar worden in het oog gehouden met een akoestisch systeem. Daarnaast is er per vier woningen een “flexwerker” die ondersteuning biedt. Er is in De Hogeweyck ook een behandelteam beschikbaar met een geriater, een psycholoog en een fysiotherapeut.

INDICATIE

“Heeft u zorg nodig? Dan bieden wij die uiteraard. Maar het belangrijkste uitgangspunt voor ons is dat u zich zo prettig mogelijk voelt.” Zo lezen we in de brochure van De Hogeweyck. Niet iedereen kan er overigens komen wonen. Alle bewoners hebben een indicatie nodig die overeenkomt met het doelpubliek – in Nederlands zorgjargon: Zorg Zwaarte Pakket (ZZP) 5 of 7. In de indicatie staat ook beschreven op welke zorg en dienstverlening de bewoner recht heeft. Op basis hiervan wordt, in overleg met de familie, een zorgleefplan op maat gemaakt. Daarin staan persoonlijke afspraken over wonen, zorg en plezierig leven.

Dat plezierig leven vindt onder meer plaats in de diverse verenigingen die De Hogeweyck telt en waarvan de bewoners lid kunnen worden; één lidmaatschap is in de prijs inbegrepen. Activiteiten worden zowel in als buiten het zorgdorp georganiseerd. In het theater vinden geregeld klassieke concerten plaats met kleine ensembles en operastemmen.

De kwaliteit in De Hogeweyck wordt in de eerste plaats afgemeten aan de tevredenheid van de bewoners en de familie. Door het unieke concept van De Hogeweyck en de nationale en internationale aandacht hiervoor, liggen de verwachtingen hoog. Maar ze worden ook ingelost. Dat mag blijken uit de gegevens hierover op de website van De Hogeweyck.

Uiteraard hangt aan dit alles een prijskaartje. De Hogeweyck is een non-profitorganisatie met dezelfde beschikbare budgetten als gelijkaardige organisaties. De dagprijs varieert van 185 tot 225 euro. In die prijs zijn de huisvesting, medicatie en incontinentiemateriaal, de staf (ook de artsen, de therapeuten, de tandarts…), de maaltijden en tal van andere diensten inbegrepen. Niet inbegrepen is de kost voor de was. Afhankelijk van zijn inkomen betaalt een bewoner een eigen bijdrage van 0 tot 2.400 euro per maand.

Meer informatie: https://www.vivium.nl/verpleeghuis-dementie-hogewey-de-hogeweyk-weesp

TEKST: FILIP DECRUYNAERE