23/09/2019
Woonzorg

Deskundigheidsbevordering en dialoog

23 september 2019

OPZC REKEM ONDERSTEUNT WOONZORGCENTRA BIJ BEGELEIDING OUDEREN MET PSYCHISCHE PROBLEMEN

DESKUNDIGHEIDSBEVORDERING EN DIALOOG

Begin dit jaar ging het psychiatrisch zorgcentrum OPZC Rekem van start met ‘consultancy in woonzorgcentra’. Concreet ondersteunen ze drie ouderenzorgorganisaties in de buurt: wzc ’t Kempken, wzc Uylenspiegel en woonzorggroep Begralim (waarvan Bejaardenzorg Grauwzusters Limburg en wzc Sint-Franciscus deel uitmaken). Ze doen dat niet door de ouderen met een specifieke psychische ondersteuningsnood rechtstreeks te helpen, wel door de medewerkers van het woonzorgcentrum instrumenten aan te reiken. Zo zijn de zorgverleners van het wzc beter gewapend om bewoners met complex gedrag of psychische problemen te begeleiden. Op die manier gaan de beide voorzieningen samen op weg: “Door enerzijds deskundigheidsbevordering en anderzijds dialoog leren we van elkaar,” vertellen Linda Menten, clustermanager acute zorg en ouderenzorg van OPZC in Rekem en Johan Abrahams, algemeen directeur Bejaardenzorg Grauwzusters Limburg. 

DE DRAAIDEUR STOPPEN

Linda Menten: “Nog iedere dag stel ik vast dat geestelijke gezondheidszorg en ouderenzorg gescheiden werelden zijn. Nog altijd, helaas. Voor ik in Rekem neerstreek, werkte ik in een woonzorgcentrum. Ik wilde beter begrijpen hoe de wereld van de ouderenzorg in mekaar zit. En toen ben ik hier beland, drie en een half jaar geleden. Consultancy in de woonzorgcentra is een van de eerste projecten die ik heb opgestart.”

“Het is niet onze bedoeling om met een handboek onder de arm in het woonzorg-centrum toe te komen, bladzijde 15 open te slaan en daar de oplossing aan te wijzen.” 

Johan Abrahams: “Er zijn personen met dementie die vaak complex en storend gedrag kunnen vertonen voor hun medebewoners. Denk aan agitatie of luidruchtig gedrag. Daarnaast is er een groeiend aantal bewoners met psychiatrische psychopathologie. Zij vormen voor de zorgverleners een hele uitdaging. Regelmatig lopen teams hier vast omdat zij niet de nodige ervaring en expertise hebben om met die bewoners om te gaan. Enkele keren per jaar wordt een van onze bewoners opgenomen in een (psychiatrisch) ziekenhuis.”

Linda Menten: “Dat klopt. Dan organiseren we een verhuizing van het woonzorgcentrum naar het OPZC Rekem en vangen we de oudere hier gedurende enkele maanden op. Maar daarna is er dan weer een verhuizing nodig, in de omgekeerde richting. En dat is geen goede methode. Een oude boom verplant je ook niet zonder gevolgen.”

Johan Abrahams: “Inderdaad. Dat heeft een ernstige impact op de bewoner die zich met zijn gehavende mogelijkheden moet aanpassen aan een andere setting. Daarenboven hebben de twee sectoren sterk verschillende therapeutische middelen. In een ziekenhuis is een breder multidisciplinair kader aanwezig dan in een woonzorgcentrum. De in het psychia­trisch ziekenhuis ingezette begeleiding kan in het woonzorgcentrum niet altijd worden voortgezet. Zo is muziektherapie een heilzame interventie bij personen met dementie, maar er zijn slechts weinig woonzorgcentra die beschikken over een muziektherapeut. Het is dan ook niet verwonderlijk dat, eens de bewoner terug in het woonzorgcentrum is, na een tijd dezelfde problemen opduiken. Er is dan een nieuwe psychiatrische ziekenhuisopname nodig of sterkere medicatie. Ook financieel is het geen goede zaak: zowel de kamer die wij vrijhouden in ons woonzorgcentrum als de verzorging die de persoon in OPZC Rekem krijgt, dient te worden betaald.”

Linda Menten: “Ook voor OPZC Rekem is dat een moeilijke situatie. Door de uitbouw van forensische zorg zijn de bedden voor ouderenzorg bij ons afgebouwd van 80 tot 52. Die 52 plaatsen zijn altijd volzet. Wij zitten op onze maximumcapaciteit.”

Johan Abrahams: “Ik zette dan ook zelf de stap vanuit woonzorgcentrum Sint-Franciscus in Tongeren naar OPZC Rekem om te bekijken hoe we die ‘draaideur’ konden stoppen. In Linda vond ik iemand met dezelfde visie. Al is de situatie vandaag nog niet wat ik initieel voor ogen had. Het oorspronkelijke idee was om medewerkers van OPZC Rekem gericht te laten observeren in onze woonzorgcentra om dan adviezen op maat te geven, rekening houdend met onze mogelijkheden. Voor de duidelijkheid: dat is vandaag nog niet het geval. Al is mijn aanvoelen wel dat we in die richting moeten evolueren.”

INTERVISIE EN AANREIKEN VAN TOOLS

Linda Menten: “Wanneer een bewoner in het woonzorgcentrum psychische problemen heeft die de zorgverleners niet kunnen behandelen, zetten we vanuit OPZC Rekem een intervisie op met het volledige team dat met die bepaalde oudere in contact komt. Van de poetsvrouw over de orthopedagogen tot de zorgkundigen en afdelingshoofden. Zij krijgen in die intervisies tools, instrumenten, handvatten … hoe ze kunnen omgaan met bepaalde situaties. Het is niet onze bedoeling om met een handboek onder de arm in het woonzorgcentrum toe te komen, bladzijde 15 open te slaan en daar de oplossing aan te wijzen. Iedere situatie op zich is uniek. Maar vaak komen in die gesprekken dingen naar boven waarop ze bij volgende gelegenheden kunnen terugvallen.”

Johan Abrahams: “Bij de ziekenhuis­opname gebeurt er altijd ook een check-up van de medicatie. Gedragsuitingen zijn erg complex en dikwijls gebonden aan de omgeving. Het toedienen van sederende medicatie is daarom niet altijd de beste oplossing, integendeel. Maar men grijpt vaak naar geneesmiddelen als laatste redmiddel. In het consultancy-project zien wij dat er dikwijls medicatie wordt afgebouwd.”

Johan Abrahams: “We moeten dit initiatief samen verder uitbouwen. De expertise van OPZC Rekem bekostigen we integraal. Daarnaast geef ik Linda gelijk dat, zoals ze al eerder zei, de ouderenzorg en de geestelijke gezondheidszorg nog te veel gescheiden werelden zijn. Ik zie het op termijn graag gebeuren dat medewerkers van OPZC Rekem bij ons op vaste basis over de vloer komen.”

Linda Menten: “De medewerkers van de verschillende voorzieningen ontwikkelen stilaan een gemeenschappelijke taal. Het vakjargon wordt overstegen. Dat is leuk om zien.”

Johan Abrahams: “Het is nu een kwestie om vorm en inhoud verder uit te kristalliseren zodat ‘consultancy in de ouderenzorg’ kan worden verankerd.”

 

TEKST: JENS DE WULF • BEELD: SOPHIE NUYTTEN

Reactie toevoegen

De inhoud van dit veld is privé en zal niet openbaar worden gemaakt.