01/11/2019
Personeel en Organisatie Zorgbeleid Algemene Ziekenhuizen

Een golf van verandering: concurrenten van weleer worden de collega’s van morgen

1 november 2019

ZIEKENHUISNETWERKEN VOOR EFFICIËNTIEWINSTEN EN SCHAALVERGROTING

EEN GOLF VAN VERANDERING: CONCURRENTEN VAN WELEER WORDEN DE COLLEGA'S VAN MORGEN

Op donderdag 10 en vrijdag 11 oktober verzamelde de ziekenhuiswereld op het tweedaags symposium over de ziekenhuisnetwerken georganiseerd door Zorgnet­Icuro. ‘Netwerken over de netwerken’ was de baseline van het event, waar ook de overheid uitgebreid het woord nam. Vanuit de Vlaamse overheid gaf Karine Moykens, secretaris-generaal van het departement Welzijn, Volksgezondheid en Gezin, de toekomstplannen mee. Jo De Cock, administrateur-generaal van het Riziv, vertegenwoordigde de federale overheid. Op 1 januari 2020 moet elk algemeen ziekenhuis deel uitmaken van één en slechts één locoregionaal klinisch netwerk. Marc Geboers, directeur algemene ziekenhuizen bij Zorgnet-Icuro geeft een stand van zaken.

Vandaag is de aandacht vooral gericht op het bouwen van nieuwe structuren. Voor de patiënt zijn er nu nog geen praktische gevolgen. In een volgende fase zullen we goed moeten communiceren om het brede publiek vertrouwd te maken met de netwerken.

SAMENWERKING…

“Het symposium bevestigde dat het draagvlak voor de uitbouw van netwerken breed gedragen is. Zowel in de sector als bij de overheid beseft iedereen dat we aan de limiet zitten van het huidige organisatie­model van ziekenhuizen”, steekt Marc Geboers van wal. Samenwerken, in verre­gaande mate zelfs, betekent echter ook voor een deel het afstaan van autonomie. En daar knelt her en der het schoentje: “Iedereen is doordrongen van het feit dat er verandering moet komen, maar niemand wil zichzelf veranderen. Hoewel, in een aantal ziekenhuizen merk je dat een aantal artsen een move maakt richting collega’s in andere ziekenhuizen om samen te werken. Ze zijn bij wijze van spreken de directies te snel af. Vast staat dat concurrenten van weleer de collega’s van morgen worden. Daarbovenop zullen ze moeten samenwerken in grotere zorgteams die op verschillende locaties werkzaam zijn.”

… IN HET BELANG VAN DE PATIËNT

De wereld van de gezondheidszorg verandert, de noden van de patiënten ook. “De netwerkvorming moet mee een antwoord bieden op die veranderde noden: patiënten verblijven steeds minder lang in het ziekenhuis. Daarnaast komt de klemtoon ook meer te liggen op geïntegreerde zorg waarbij verschillende takken van de zorgverlening – ouderenzorg, geestelijke gezondheidszorg, welzijn… – samenwerken om de persoon met een zorgnood zo goed mogelijk te helpen. Dat is niet onbelangrijk. We mogen de  patiënt niet vergeten  in dit organisatorische verhaal. Hij moet nog steeds excellente zorg ondervinden,” beklemtoont Marc Geboers. Marc Geboers, die aangeeft dat de patiënt in het hele verhaal van de netwerken nog te veel op de achtergrond blijft. “Tot nog toe is de aandacht vooral gericht op het bouwen van nieuwe juridische structuren. Vertegenwoordigers van de eerste lijn zijn in dat overleg betrokken, maar de concrete patiënt merkt op dit moment nog geen praktische gevolgen. Dat zal voor de meeste netwerken nog twee à drie jaar duren. Dan zullen we goed moeten communiceren om het brede publiek vertrouwd te maken met het wat, waarom en hoe  van de netwerken.” 

… IN HET BELANG VAN EEN GOEDE ORGANISATIE

Hier en daar hoor je nog steeds geluiden dat het opzet van de overheid was om simpelweg besparingen te realiseren in de ziekenhuizen. Maar klopt dat nu? Volgens Geboers moeten we dat met een korrel zout nemen en zullen vooral efficiëntiewinsten de uitkomst zijn van de ziekenhuisnetwerken: “Ik haalde het hierboven al aan: de schaalvergroting zit eraan te komen. Die zal er mee voor zorgen dat ziekenhuizen efficiëntere organisaties worden. Dat er op termijn geld zal worden uitgespaard is inderdaad de bedoeling, maar daarom worden die middelen niet onttrokken aan de ziekenhuissector. Dat geld kan geherinvesteerd worden in bijvoorbeeld technologische nieuwigheden.”

“De overheid neemt ook al wat gas terug. Oorspronkelijk dacht men dat door het oprichten van ziekenhuisnetwerken een aantal diensten in ziekenhuizen stante pede konden worden geschrapt. De overheid heeft ook al ingezien dat dat niet zo’n vaart zal lopen. Maar de ratrace om in het ene ziekenhuis alle nieuwe diensten, apparatuur en programma’s te hebben zoals in het andere ziekenhuis 20 kilometer verderop,  daar kunnen we nu wel mee stoppen. De onderlinge concurrentie zal verminderen.”

… IN HET BELANG VAN DE ZORGVERLENERS

Schaalvergroting, efficiëntiewinsten: moeten mensen die in het ziekenhuis werken voor hun job vrezen? Geboers gelooft niet dat er een clean sweep door de ziekenhuizen zal gaan: “Het is een feit dat de personeelskost in een ziekenhuis het zwaarst doorweegt. Maar naakte ontslagen zullen niet aan de orde zijn. We verwachten namelijk helemaal niet dat de vraag naar zorg zal afnemen, integendeel: de opnames zullen in de toekomst nog verder stijgen. Het is goed dat ziekenhuizen van dit momentum gebruik maken om na te denken over hun personeelsbezetting, rekening houdend met de vorming van de netwerken. Door de netwerken zal er wel steeds meer ziekenhuispersoneel zijn zonder vaste standplaats. De mobiliteit van het personeel zal toenemen.”

“Zorgnet-Icuro engageert zich in ieder geval om ziekenhuizen en artsen bij te staan en te begeleiden in deze fundamentele transitie. Het gaat per slot van rekening om een bijzonder grote verandering, waarbij heel veel komt kijken”, besluit Marc Geboers.

 

TEKST: JENS DE WULF • BEELD: PETER DE SCHRYVER

Reactie toevoegen

De inhoud van dit veld is privé en zal niet openbaar worden gemaakt.