11/12/2017
Communicatie

Kunst als kracht

12 december 2017

CREATIEF HERSTELTRAJECT NA KANKER

KUNST ALS KRACHT

Met “Kunst als Kracht” biedt de socio-culturele vzw Oud Wijzer een traject aan voor herstellende kankerpatiënten. Gedurende 7 weken worden 12 deelnemers ondergedompeld in een intens artistiek bad. “Dankzij Oud Wijzer en ‘Kunst als Kracht’ kwam ik terug warmte en verbinding tegen”, getuigt deelneemster Véronique Verheyen. Samen met voorzitter Linda Van Tulden en projectverantwoordelijke Luis Muñoz vertelt zij over de kracht van kunst na kanker.

Oud Wijzer is een socio-culturele vzw die met oudere kunstenaars aan de slag gaat. Ze proberen met hen culturele projecten op te starten waar ze hun talent optimaal kunnen inzetten. Ze ijveren daarbij voor een faire vergoeding voor het geleverde werk om sociale achteruitgang van de kunstenaar tegen te gaan.

Tijdens de “Kunst als Kracht”-sessies wordt er gewerkt aan een kunstwerk, zonder druk, zonder verwachtingen, in de flow van het proces en de geborgenheid van de groep. Elk traject wordt op een atypische manier begeleid door een oudere kunstenaar: de kunstenaar staat de deelnemers bij met raad en daad zonder het voortouw te nemen of echt de focus te leggen op techniek. Het gaat niet om een tekenles of een creatieve therapiesessie, maar veeleer om een zoektocht naar rust en een manier om gevoelens en gedachten te uiten door middel van kunst.

KANKER ZIN GEVEN

Linda Van Tulden is voorzitter van Oud Wijzer en heeft als filmproducent bijna 40 jaar met kunstenaars gewerkt. In 2015 kreeg zij borstkanker. “Niemand had mij verteld wat het volledige plaatje van kanker betekende. Het ergste was dat ik verloren liep in mijn eigen hoofd en daar werd ik heel boos van. Ik ben bijvoorbeeld nooit een goede kok geweest, maar kon wel een maaltijd bereiden. Dat ging nu nog amper. Ik moest die kracht en passie die ik in mijn carrière had gezien bij veel oudere kunstenaars terugvinden. Dat heeft niets te maken met creatieve therapie, wij willen met kunst als kracht vooral passie doorgeven. Als je echt wil en gedreven bent, valt alles terug in de plooi. Je geest niet helemaal, maar je kan hem er wel mee sturen en je hebt een doel. Als je kanker geen plaats geeft, ga je ten onder.”

Véronique Verheyen, die een jaar geleden het verdict kreeg en voor de derde keer deelneemt aan “Kunst als Kracht”, bevestigt dat. “In onze maatschappij zijn ratio, cijfers en resultaten heel sterk aanwezig. Door alle stress en overprikkeling hebben mensen opnieuw zin om met hun handen te gaan werken. Kanker heeft ons iets te vertellen en met kunst kan je zelf verwoorden wat je wil vertellen. Er is geen beter manier om kanker zin te geven dan kunst.”

Luis Muñoz is projectverantwoordelijke van “Kunst als Kracht” bij Oud Wijzer. “Wat wij hier doen, is een groepswerk. Wij zetten alles klaar voor de ‘zandbak’: we zorgen voor materiaal, kunstenaars en fondsen. De kunstenaar bepaalt zelf wat mogelijk is in die zandbak. Het is geen tekenles of creatieve therapiesessie, het gaat over vrij laten. Elke keer is helemaal anders, want elke kunstenaar is helemaal anders.”

LOTGENOTENCONTACT

Tijdens de sessies komen de deelnemers in contact met lotgenoten. “Daar haal je veel voldoening uit”, vertelt Véronique. “Het geeft kracht dat dingen bespreekbaar worden. Als de anderen het kunnen, dan ik ook. De dag dat je kanker krijgt, is een mokerslag, maar als je even later lotgenoten ontmoet zie je opnieuw het licht. Ik lag niet meer wakker van kanker, maar van hoe ik mijn gevoelens ging vertalen in kunst tijdens de volgende sessie. De clown in mij kwam weer naar boven.”

Ook de kunstenaar zelf maakt kanker bespreekbaar. “Een van de grootste krachten van werken met kunstenaars is dat zij vragen durven te stellen”, zegt Luis. “Een van de meest voorkomende klachten van kankerpatiënten is dat mensen ofwel niet meer tegen hen durven praten ofwel dooddoeners gebruiken als ‘het komt allemaal wel goed’. Kunstenaars durven dieper gaan en zitten niet vast in een conformistische houding. Je ziet tijdens de sessies dat ze volop vragen stellen en er open en eerlijk over zijn.”

“Dat is zo bevrijdend!” vult Véronique aan. “Kanker creëert ook verbinding. Je hebt meteen een raakpunt met de anderen in de groep, dat zijn gesprekken met diepgang. In onze maatschappij moet alles snel gaan en dan kom je hier en in de ziekenhuizen terecht waar ze naar jou luisteren en je jouw verhaal kwijt kan. Mijn boodschap is dan ook: behandel elkaar met de warmte en het respect waarmee je een dierbare kankerpatiënt behandelt. Dankzij Oud Wijzer en ‘Kunst als Kracht’ kwam ik terug warmte en verbinding tegen. Het gaat over meer dan kunst, het biedt een luisterend oor. Zie elk mens als een kaars met talenten, je hebt enkel een aansteker nodig. Die kaars terug laten branden, is wat ‘Kunst als Kracht’ doet. Daar is zoveel nood aan de dag van vandaag.”

“Of zoals een deelnemer het zo mooi verwoordde”, besluit Luis, “is verf goedkoper dan de psycholoog.” “Kunst als Kracht” is er voor iedereen die chemotherapie heeft moeten ondergaan of nog steeds mentale problemen ondervindt ten gevolge van de ziekte. Meer informatie vind je via: www.oudwijzer.be.

Volgens Oud Wijzer lopen meer en meer artsen in Vlaanderen warm voor het idee. Op 24 maart 2018 organiseren ze een studiedag over actieve kunstbeleving in het herstelproces van patiënten.

 

TEKST: DEBORAH SCHOLLAERT 

Reactie toevoegen

De inhoud van dit veld is privé en zal niet openbaar worden gemaakt.